کیست گانگلیون مچ دست چیست؟ (علائم و درمان آن)
کیست گانگلیون مچ دست، عارضه ای است که ممکن است روزی به سراغ ما هم بیاید. اگر شناخت کافی نسبت به آن داشته باشیم، مطمئناً به شکل بهتری با آن برخّورد خواهیم کرد. در این مقاله ضمن معرفی کیست گانگلیون مچ دست، اطلاعاتی درباره علائم آن، علت به وجود آمدن و روش های تشخیص و درمان آن به شما ارائه خواهد شد. پس حتماً تا انتها با ما همراه باشید.
کیست گانگلیون مچ دست چیست؟
طبق محاسبات صورت گرفته، بین 50 تا 70 درصد از توده های دست را گانگلیون تشکیل می دهد. این کیست خوش خیم، از ماده ای ژلاتینی تشکیل شده که با تاندون، مفصل یا لیگامان، ارتباط دارد. کیست گانگلیون، به کمک مجرایی پیچ در پیچ و از طریق مفصل پر می شود. گانگلیون، معمولاً در پشت مچ دست به وجود می آید و آن طور که پیداست، تنها 20 درصد از این کیست ها در جلوی مچ ایجاد می شوند. البته گاهی ممکن است گانگلیون را در نزدیکی مفاصل انگشتان ببینیم.
گانگلیون مچ دست، در هر سن و سالی ممکن است اتفاق بیفتد. اما شیوع آن در سنین 20 تا 30 سالگی رایج تر است. همچنین زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به گانگلیون مچ دست قرار دارند. بررسی های صورت گرفته حاکی از آن بود که کودکان مبتلا به این عارضه، ظرف چند ماه، خود به خود بهبود پیدا می کنند.
علت به وجود آمدن کیست گانگلیون مچ دست چیست؟
اگرچه بسیاری از محققین حوزه سلامت، علت گانگلیون مچ دست را فرسایش یا دژنراسیون لیگامانی و یا برخی صدمات فیزیکی می دانند اما هیچ یک از موارد فوق به صورت رسمی تائید نشده و علت گانگلیون دست، همچنان مانند یک معما باقی مانده است.
با توجه به اینکه شیوع گانگلیون مچ دست، در تایپیست ها و موسیقی دانان بیشتر بوده است، شاید بتوان اینطور نتیجه گیری کرد که این عارضه، با حرکات پیوسته دست ارتباط دارد. البته شدت فشار ایجاد شده بر روی مچ دست، عاملی برای ایجاد گانگلیون نخواهد بود؛ کما اینکه شیوع گانگلیون مچ دست در کارگران و کسانی که کارهای سنگین انجام می دهند، بیشتر از دیگران نیست. اما همانطور که گفتیم، حرکات مکرر و ملایم دست می تواند زمینه ساز بروز این بیماری باشد.
کیست گانگلیون دست، انواع مختلفی دارد. یکی از انواع این کیست ها که تحت عنوان کیست موکوسی شناخته می شود، در مفصل انتهایی انگشتان ایجاد می گردد و نوع دیگر از آن، مخفی است و با معاینه کردن نمی توان به وجود آن پی برد.
از علائم کیست گانگلیون مچ دست چه می دانید؟
با مشاهده چه علائمی می توان کیست گانگلیون را در مچ دست تشخیص داد؟ این سوالی است که شاید ذهن شما را نیز درگیر خود کرده باشد. در پاسخ به این پرسش باید بگوییم نخستین و مهم ترین نشانه ای که خبر از ابتلا به کیست گانگلیون می دهد، نوعی برآمدگی است که روی مچ دیده می شود و با لمس کردن می توان به وجود آن پی برد. با این حال کیست هایی که از نظر سایز کوچک هستند، احتمالاً زیر پوست مخفی می مانند و دیده نمی شوند. به این نوع از کیست در اصطلاح کیست پنهان یا مخفی گفته می شود.
اکثر قریب به اتفاق کیست های گانگلیون مچ دست، به غیر از همان برآمدگی، نشانه دیگری ندارند. تنها در یک صورت برآمدگی این کیست با درد و حتی ضعف عضلانی همراه خواهد شد و آن زمانی است که کیست بر روی عصبی که از کنار مفصل رد شده است، فشار آورد. در چنین وضعیتی، درد و گزگز از علائم کیست گانگلیون مچ دست خواهد بود.
تشخیص گانگلیون مچ دست
مهم ترین اقدامی که برای تشخیص کیست گانگلیون مچ دست انجام می شود، معاینه کردن است. پزشک سعی می کند با دقت به بررسی برآمدگی به وجود آمده روی مچ دست بپردازد و حتی آن را لمس کند تا متوجه شود که آیا توده دردناک است یا نه.
اگر شما به عنوان یک بیماری که با مشاهده علائم گانگلیون مچ دست به پزشک مراجعه کنید، احتمالاً با پرسش های رایج دکتر مبنی بر اینکه آیا سابقه ابتلا به این بیماری در خانواده شما هست یا خیر، مدت زمانی که از ایجاد برآمدگی می گذرد، تغییرات آن و… مواجه شوید که آگاهی از آن، روند تشخیص بیماری را برای پزشک آسان تر خواهد کرد.
پزشک معمولاً از نور چراغ قوه خود استفاده می کند تا ببیند که آیا نور از ورای کیست گانگلیون دیده می شود یا خیر. با توجه به اینکه این کیست از مایع پر شده است، عبور نور از آن را می توان مشاهده کرد.
در کنار همه این ها، تصویربرداری نیز می تواند روش موثری برای تشخیص کیست گانگلیون باشد. البته با عکس برداری ساده، صرفاً می توان استخوان های دست را مشاهده کرد و نه کیست گانگلیون را. با این حال پزشک، برای یافتن مشکلاتی نظیر تومور استخوانی یا آرتروز مفصل از بیمار می خواهد که عکس برداری را انجام دهد.
و اما سونوگرافی و ام آر آی، از روش های پیشرفته تر برای عکاسی هستند که بافت نرم کیست گانگلیون را به خوبی نشان می دهند. با این روش ها، به راحتی می توان کیست های گانگلیونی را که پنهان هستند و در ظاهر دیده نمی شوند را پیدا کرد.
خوشبختانه با پیشرفت هایی که در علم پزشکی شاهد آن بود ایم، گانگلیون مچ دست به راحتی قابل درمان درمان است. مهم ترین اقدامی که در این راستا صورت می پذیرد، تحت نظر گرفتن این عارضه است. تنها در این صورت می توان از تغییرات معمول یا غیر معمول آن مطلع شد و روند درمان آن را آغاز کرد.
درمان کیست گانگلیون مچ دست از طریق روش های جراحی و غیر جراحی
برای درمان کیست گانگلیون مچ دست، بهتر است در وهله اول، به بیمار اطمینان خاطر داده شود تا از نظر روحی مهیا آغاز فرایند درمان گردد. بسیاری از بیماران تنها با دانستن این موضوع که مسئله ای جدی سلامت آن ها را تهدید نمی کند، خاطری آسوده پیدا می کنند.
برخی از افراد به محض مواجه شدن با کیست گانگلیون مچ دست، به سراغ روش های درمانی سنتی می روند. برای مثال سعی می کنند با قرار دادن یک سکه بر روی کیست، آن را درمان نمایند. اگرچه در مواردی مشاهده شده که این روش موفقیت آمیز است اما توصیه نمی کنیم که به سراغ آن بروید.
از بهترین روش های درمانی، استفاده از مچ بندهای میله داری است که به کاهش درد گانگلیون کمک شایانی می کند. برخی پزشکان، مصرف داروهای ضد التهاب را به بیماران خود پیشنهاد می دهند که اگرچه برای تسکین درد می توان روی آن ها حساب کرد، اما نمی توانند گانگلیون مچ دست را بهبود بخشند. عمل جراحی هم روش دیگری است که برخی از بیماران به سراغ آن می روند. البته انگیزه بسیاری از آن ها برای این اقدام، زیبایی است. مطمئناً اگر عمل جراحی به درستی انجام شود، کیست درمان شده و عود نخواهد کرد.
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
علت و درمان زانو درد هنگام بالا رفتن از پله ها
درمان شکستگی مهره های کمر بدون جراحی
اما روش های غیر جراحی برای درمان کیست گانگلیون مچ دست کدامند؟
- آسپیراسیون یا تخلیه کیست، یک روش مناسب برای درمان عارضه گانگلیون مچ دست است. در صورتی که درد کیست موجب اختلال در انجام فعالیت گردد، پزشک اقدام به تخلیه مایع کیست خواهد کرد. به این منظور، پس از بی حس کردن اطراف کیست، سوزنی وارد آن شده و محتویات داخل کیست، بیرون کشیده خواهد شد.
- همانطور که گفتیم کیست های تشکیل شده بر روی مچ دست، سرطانی نیستند و ممکن است هیچ علامت خاصی هم نداشته باشند. حتی احتمال دارد که به مرور زمان از بین بروند. در بسیاری مواقع پزشک از بیمار می خواهد که عجله نکند و منتظر بماند تا از تغییرات غیر عادی در کیست مطلع شود.
- تجربه نشان داده که حرکت دادن مچ دست، موجب بزرگتر شدن اندازه کیست می شود. به علاوه وقتی فشار بر روی اعصاب ناحیه مچ دست وارد شود، درد شدیدی ایجاد خواهد شد. با این تفاسیر، بی حرکتی یک اقدام درمانی برای بهبود کیست گانگلیون مچ دست می باشد.
عمل آسپراسیون، غالباً برای کیست هایی انجام می شود که در پشت مچ ایجاد شده اند. همانطور که می دانید کیست گانگلیون دارای ریشه است. ریشه این کیست با غلاف تاندونی یا مفصل پیوند خورده و با عمل آسپراسیون نیز از بین نمی رود. بسیار دیده شده که بیماران پس از تخلیه مایع کیست گانگلیون، با عود آن مواجه شده اند. اما انجام صحیح این عمل توسط پزشکی حاذق و مجرب، احتمال بهبودی آن را افزایش خواهد داد.
جمع بندی
با توجه به توضیحاتی که در این قسمت ارائه شد، متوجه شدیم که کیست گانگلیون مچ دست چیست و چه علائمی دارد. به علاوه با روش های تشخیص و درمان آن نیز تا حدودی آشنا شدیم. اما شما نباید به این موارد بسنده کنید؛ پیشنهاد می کنیم که مقالات مشابهی ای که در این باره تهیه شده را مورد مطالعه قرار دهید و سعی کنید بر آگاهی خود بیافزایید.
مجموعه پایار نیز مرجع مطمئنی برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه است. کادر فعالی که در این مجموعه به خدمت رسانی مشغول شده اند، می توانند راهنمایی های لازم را به شما عزیزان ارائه نمایند. پس فرصت را از دست ندهید و هم اینک با ما ارتباط برقرار کنید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار توسط دکتر محمد کفیلی لاریمی تاسیس گردیده است. مرکز ارتوپد فنی پایار با بیش از ۲۰ سال سابقه و همکاری با ارگان های خصوصی و دولتی از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه ساخت و طراحی انواع پروتز و ارتز در کشور عزیزمان ایران و کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس مشغول فعالیت است. از جمله خدمات ارتز و پروتز کلینیک پایار که ارائه می دهد، عبارتند از : پروتز انگشت پا ، پروتز زیر زانو و روی زانو ، پروتز بالای زانو ، پروتز لگن ، پروتز مچ پا ، پروتز مچ دست ، پروتز آرنج (زیر آرنج و روی آرنج و بالای آرنج) ، پروتز انگشت دست ، پروتز چشم ، ارتز مچ پا ، ارتز زانو ، ارتز لگن ، ارتز دست ، ارتز شانه ، ارتز آرنج ، ارتز ستون فقرات ، ارتز گردن (سر و گردن) ، کفی طبی و کفش طبی و …
