علائم و علت ورم زانو (تشخیص و درمان ورم زانو)
ورم زانو، مشکلی است که بسیاری از افراد برای یک بار هم که شده آن را تجربه کرده اند. اگر شما نیز تاکنون با این مسئله رو به رو شده اید، حتماً تا انتها با ما همراه باشید. علت ورم زانو، علائم ورم زانو، روش های درمان و… در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد و در انتها شما می توانید نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
حتماً شما هم در اطراف خود کسانی را دیده اید که همواره از زانو درد و ورم زانو شکایت می کنند و شاید این میزان از شیوع مشکلات زانو، برای شما عجیب و غیر قابل باور باشد. البته ورم زانو، تنها یکی از عوامل زمینه ساز بروز درد زانو و می توان گفت یکی از اصلی ترین شان است. ورم زانو، فعالیت بیماران را تحت الشعاع قرار می دهد؛ بیمارانی که از زانو درد رنج می برند، حتی توان درست راه رفتن را نیز از دست می دهند تا چه برسد به ورزش کردن و فعالیت داشتن!
با ایجاد تورم در زانو، دیگر آن انعطاف و عملکرد همیشگی را از آن مشاهده نمی کنید. خم کردن زانو برای بیماران مبتلا به ورم زانو، بسیار سخت است. این دو بارزترین نشانه های ابتلا به ورم پا هستند. البته بعید نیست که بیمار، گاه قرمزی و درد و حساسیت در زانوها را تجربه کند. در این بیماران، زانو، تحمل وزن بالا را نخواهد داشت.
علت ورم زانو چیست؟
ورم زانو، نشان دهنده تجمیع مایع در قسمت داخلی و خارجی زانو است. به همین دلیل است که برخی از آن به عنوان آب آوردن زانو یاد می کنند. ورم زانو، گاه به صورت ناگهانی علائم خود را نشان می دهد و گاه تورم آن در طی چند روز اتفاق می افتد. همچنین ورم زانو، همیشه با درد غیر قابل تحمل همراه نیست و برخی بیماران، با عوارض کمتر آن مواجه می شوند.
ایجاد ورم در زانو نشان میدهد که در داخل یا بیرون مفصل زانو مایع تجمع کرده است که به آن جمع شدن آب در زانو، یا آب آوردن زانو نیز گفته میشود. ورم زانو، گاه دردناک و گاه بدون درد است. این عارضه، گاهی ناگهانی ظاهر میشود و گاهی طی چندین روز به تدریج با تورم زانو، علائم خود را نشان می دهد.
اما علت ورم زانو چیست و چرا برخی از افراد به آن مبتلا می شوند. ما می توانیم موارد بسیاری را به عنوان علت ورم زانو، نام ببریم. در واقع این علل یکی و دوتا نیست. اما موارد ذیل، مهمترین مواردی هستند که به عنوان علت ورم زانو از آن ها یاد می شود.
علل بروز ورم زانو:
- انجام برخی ورزش ها: گاهی ممکن است ورزشی انجام دهید که در حین آن، ضربه ای مستقیم به زانو زده شود. مثلاً مسابقات دو، پرش و فوتبال که اگرچه هیجان زیادی برای مخاطبان دارند، اما از سوی دیگر همواره احتمال بروز آسیب دیدگی هایی نظیر ورم پا در آن وجود دارد.
- آسیب دیدگی: علت ورم زانو، گاه آسیبی است که در زانو رخ داده است. آسیب زانو، گاهی ممکن است غضروف ها، لیگامنت صلیبی را پاره کند. البته جابجا شدن کشکک زانو و شکستگی در مفاصل آن، ایجاد التهاب برسا، صدمه دیدگی صفحه رشد و….از دیگر مواردی است که زمینه ساز بروز ورم پا بر اثر آسیب دیدگی می شود.
- عمل جراحی: برخی افراد پس از عمل تعویض مفصل زانو، دچار ورم پا می شوند. این نوع از تورم در زانو، با درد همراه است و دامنه حرکتی بیمار را محدود می کند. اگر علت ورم زانو، عمل جراحی باشد، نیاز تیست اقدام خاصی برای درمان آن انجام دهید. کمی صبر کنید و با انجام برخی ورزش ها، آن را برطرف کنید.
- ورمی که براثرالتهاب زانو و عفونت رخ داده باشد: گاه ورم زانو نشان دهنده آن است که عفونت در بدن وجود دارد.
اما چه بیماری هایی زمینه ساز التهاب زانو می شوند:
- سندروم درد در کشکک زانو: با انجام ورزش هایی مانند دو، زانو زدن و پرش از مانع، گاه فشار بیش از حدی به زانو وارد می شود. برخی ورزشکاران، بیش از حد از زانوهای خود استفاده می کنند که ابتلا به ورم زانو در آن ها، دور از انتظار نیست.
- آرتروز: البته منظور ما آرتروز فرسوده کننده مفاصل است که شیوع آن، بعد از چهل سالگی است؛ چرا که در سن، فرسودگی مفاصل آغاز می شود. البته علت ورم زانو بر اثر آرتروز، گاه به دلیل آسیب دیدگی است.
- عارضه کیست پیکر: وقتی مایع در پشت مفصل زانو جمع شود، کیست پیکر ایجاد می شود و زانو ورم خواهد کرد.
- نقرس: وقتی که کریستال های میکروسکوپی اسید اوریک در مفصل ها جمع می شوند بیماری به نام نقرس به وجود می آید. این نوع ورم، خود را در شب ها و زمانی که فرد در حال استراحت است خود را نشان می دهد. برای درمان نقرس که یک علت ورم زانو به شمار می رود حتما می بایست به پزشک مراجعه کرد.
- بوریست زانو: بورس زانو یک کیسه حاوی مایع بین مفصلی است که وقتی عفونت می کند با درد زیادی همراه است و در ضمن، پا نیز ورم می کند. زانوهای ما 11 بورس دارند که معمولا 2 تا از آنها در معرض ابتلا به بورسیت قرار دارند. در اغلب موارد، بورسیت زانو را می توان به راحتی درمان کرد، اما پیچیده شدن روش های درمان زمانی اتفاق می افتد که فرد نسبت به درمان آن بی توجهی می کند.
- تومور: گاهی اوقات به وجود آمدن تومور در زانوها باعث ورم می شود. تومورها، خوش خیم و یا بدخیم هستند و تنها کسانی که می توانند خوش خیمی و بد خیم بودن را در افراد تشخیص دهند، پزشکان هستند. این علت متورم شدن زانو نیز از جمله دلایلی است که می بایست هر چه سریع تر برای درمان آن اقدام کرد.
علائم ورم زانو
اگر از کسانی که به ورم زانو دچار هستند بپرسید که چه علائمی در طول بیماری داشته اند، احتمالاً با پاسخ های متفاوتی رو به رو می شوید. البته بخشی از نشانه های ورم زانو، در همه افراد مشترک است.
شایع ترین علائم ورم زانو:
- درد بسیار زیادی دارید که این درد با مصرف دارو نیز کاهش پیدا نمی کند.
- احساس می کنید که یکی از زانوها نسبت به دیگری گرم تر شده است.
- در صاف کردن یا خم نمودن زانوی خود دچار مشکل شده اید.
- زانو نسبت به حالت طبیعی بزرگتر شده است.
- در اطراف مفصل کبودی مشاهده می شود.
- مفاصل زانو سفت به نظر می رسد.
- درد در پیاده روی تشدید می شود.
- زانو قرمز شده است.
آیا ورم زانو خطرناک است؟
یکی از مهم ترین سوالاتی که در مورد علت ورم زانو باید به آن نیز بپردازیم این است که آیا ورم زانو خطرناک است. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هر گونه ورم در ناحیه زانو به عنوان یک هشدار جدی مطرح است. کسانی که ورم زانو دارند باید بدانند که این، یک نشانه و علامت از ایجاد آسیب در زانو است و نباید به راحتی و سادگی از کنار آن عبور کرد. هر زمان که فرد این علامت را مشاهده می کند باید هر چه سریع تر به یک پزشک متخصص و ماهر مراجعه کرده و برای درمان سریع ورم زانو اقدام کند.
از آنجایی که زانوهای ما در زمان ملتهب شدن و یا بیماری این علامت را بروز می کند ما باید در اولین فرصت برای درمان آن اقدام کنیم. بیماری هایی چون نقرس و یا آرتروز که می توانند علت ورم زانو باشند، بیماری هایی هستند که باید درمان شوند. این بیماری ها وقتی بروز می کنند زانو ما ورم می کند. با توجه به توضیحاتی که در بالا بیان کردیم، باید بدانید که ورم زانو خطرناک است و به ما می گوید که ما به یک بیماری مبتلا شده ایم.
روش تشخیص ورم زانو
برای تشخیص ورم زانو یا آب آوردن آن، پزشک در چند مرحله دست به کار می شود. در اولین قدم، سابقه پزشکی بیمار مورد بررسی قرار می گیرد و معاینه فیزیکی انجام می شود. پزشک، سعی می کند با پرسیدن سوالاتی درباره علت ورم زانو، ناحیه درد، میزان آن و… اطلاعات بیشتری به دست آورد. اما مسلماً این ها نمی تواند منبع تشخیص قطعی بیماری باشد و به غیر از آن، انجام آزمایشات دیگر نیز ضروری است.
آزمایشاتی که برای تشخیص ورم زانو انجام می شود:
- ام آر آی: ام آر آی، آزمایشی است که با آن می توان هر صدمه یا مشکلی که در مفصل زانو وجود دارد را تشخیص داد. آسیب دیدگی استخوان ها، پارگی تاندون و رباط و… به راحتی با ام آر آی، قابل شناسایی است.
- آسپیراسیون زانو: برای انجام این آزمایش، در گام نخست زانو را بی حس می کنند و سپس کمی از مایع موجود در کپسول مفصل را خارج می کنند و آن را برای آزمایش بررسی خواهند کرد.
- آزمایش خون: هدف پزشک از تاکید بر انجام آزمایش خون، این است که با بررسی آن، می تواند مشکل لخته شدن خون، عفونت ها و التهابات و روماتیسم در زانو را تشخیص دهد.
- عکس برداری: چنانچه ورم زانو بر اثر آسیب دیدگی فیزیکی باشد، به راحتی می توان آن را در فرایند عکس برداری تشخیص داد.
- سونوگرافی: سونوگرافی، روش بسیار مناسبی برای عکس برداری از استخوان ها، رباط ها و تاندون ها است.
روش های درمان ورم زانو
ده ها روش مختلف وجود دارد که با بهره مندی از آن می توان ورم زانو را درمان کرد. اینکه کدام یک از روش های درمانی، گزینه بهتری است، بستگی به وضعیت بیمار دارد. گاهی پزشک استفاده همزمان از چند روش درمانی را پیشنهاد می دهد.
مهم ترین شیوه های درمانی ورم زانو:
- استفاده از رژیم های غذایی مناسب: برخی اوقات، با تغییر در سبک غذا خوردن، می توان ورم زانو را درمان کرد. برخی مواد غذایی که غنی از ویتامین ب و دی باشند، تاثیرات مثبتی بر درمان ورم زانو خواهند داشت. گوشت، ماهی، مرغ، مواد لبنی، سویا و… از جمله مواد غذایی هستند که برای سلامت زانو بسیار مفیدند.
- فیزیوتراپی: هدف از انجام حرکات فیزیوتراپی و ایجاد انقباض در عضلات، کاهش مایع اضافی بوده که در زانوها جمع شده است. خوشبختانه تمرینات فیزیوتراپی، توانسته تاثیرات مثبتی در کاهش ورم زانو داشته باشد. با فیزیوتراپی، مایع جمع شده در زانو، خارج شده و در بخش های مختلف از بدن پخش خواهد شد.
- ورزش کردن: گاهی علت ورم زانو، اضافه وزن است. ورزش کردن نه تنها به حفظ سلامت بدن کمک می کند، بلکه با پایین آوردن وزن، فشار وارده بر زانو و مفاصل را به طرز قابل توجهی کاهش می دهد.
- ماساژ دادن: هدف از ماساژ درمانی، تقویت مفاصل زانو و توانبخشی به بیمار برای انجام حرکت است. البته به جای ماساژ مستقیم زانویی که ملتهب شده، باید اطراف آن را ماساژ داد.
- آتل بندی و گچ گرفتن: همانطور که گفته شد، ممکن است علت ورم زانو، آسیب دیدگی هایی نظیر شکستگی در زانو باشد. در این صورت باید زانو را جا انداخت و آن را گچ گرفت.
- استراحت: گاه استراحت مطلق و بی تحرکی کامل، توصیه پزشک به بیمار است؛ چرا که حرکت زیاد و پیاده روی می تواند آسیب های زیادی را به مفاصل وارد کند.
- یخ درمانی: برای کاهش ورم زانو، می توان از کمپرس یخ استفاده کرد. تنها کافیست هر یک ساعت، 20 دقیقه کمپرس یخ را روی مفصل قرار دهید.
- دارو درمانی: داروهای ضد التهابی که پزشک تجویز کرده است، به تسکین درد ورم زانو کمک شایانی خواهد کرد. به ویژه اگر این ورم ناشی از آرتروز زانو باشد.
- جراحی: در صورتی که ورم زانو با هیچ یک از روش های درمانی بهبود نیابد، چاره ای جز جراحی نمی ماند. جراحی ورم زانو، گاه باز و گاه بسته است که با توجه به وضعیت بیمار، در این باره تصمیم گیری خواهد شد.
بهترین کار برای درمان ورم زانو در خانه چیست؟
علت ورم زانو هر چه که باشد مهم نیست، مهم آن است که ما می بایست تمام تلاش خود را به کار بگیریم تا این عارضه را درمان کنیم. کسانی که مشکل ورم زانو دارند می بایست در خانه نیز کارهایی را انجام دهند تا هر چه سریع تر ورم زانو از بین برود.
یکی از بهترین کارها برای درمان ورم زانو در خانه، بستن زانو بند یا ارتز زانو است. ارتزها که به آنها بریس نیز گفته می شود از جمله ابزارهای مناسب برای درمان بیماران هستند و برای مواقعی که نیازی به انجام عمل جراحی نیست از این وسیله برای درمان علت ورم زانو استفاده می کنند. ارتزها با اعمال فشار و یا وارد آوردن فشار به فرد کمک می کنند تا بتواند بیماری خود را درمان کند.
از آنجایی که به ارتزها، زانوبند نیز گفته می شود به همین علت، اگر جایی شنیدید که این دو واژه را به جای هم به کار می برند دچار شک و تردید نشده و برای تهیه آن اقدام کنید. زانوبندها یا همان ارتزها نمی گذارند که در زمان راه رفتن، فشار زیادی به زانو وارد آید. این ها حتی قسمت زانو را نیز گرم کرده و به این ترتیب التهاب به وجود آمده را نیز کاهش می دهند. از زانوبندها می توان به عنوان بهترین روش برای درمان ورم زانو در خانه یاد کرد.
در صورت مشاهده چه علائمی، باید به پزشک مراجعه کرد؟
ورم زانو مشکلی شایع است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه کرده اند. این عارضه معمولاً مخاطرات چندانی ندارد ولی در صورت تشدید بیماری و مواجه با علائم ذیل، مراجعه به پزشک ضروری خواهد بود.
این علائم عبارت اند از:
- درد طاقت فرسایی که با مصرف مسکن و آرامبخش نیز کاهش پیدا نکند.
- ناتوان شدن از حرکت دادن به زانوها
- بهبود نیافتن ورم با گذشت سه روز
- احساس خالی کردن زانوها
- قرمز شدن پوست زانو
- گرم شدن روی زانو
- تب کردن
جمع بندی
امیدواریم از مطالبی که تا اینجا گفته شد، به اندازه کافی آموخته باشید. تلاش ما بر این بود که شما با آشنایی هرچه بیشتر با نشانه های ورم زانو و روش های درمان آن، در مواجهه با این بیماری، عملکرد بهتری داشته باشید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار، به عنوان یک مجموعه فعال در این زمینه، تصمیم دارد که خدمات ارتز و پروتز خود را به کلیه بیمارانی که از ورم زانو رنج می برند، ارائه نماید. در کنار آن می توانید از راهنمایی و مشاوره متخصصانی که در این کلینیک حضور دارند بهره مند شوید. تنها کافیست با ما تماس بگیرید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار توسط دکتر محمد کفیلی لاریمی تاسیس گردیده است. مرکز ارتوپد فنی پایار با بیش از ۲۰ سال سابقه و همکاری با ارگان های خصوصی و دولتی از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه ساخت و طراحی انواع پروتز و ارتز در کشور عزیزمان ایران و کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس مشغول فعالیت است. از جمله خدمات ارتز و پروتز کلینیک پایار که ارائه می دهد، عبارتند از : پروتز انگشت پا ، پروتز زیر زانو و روی زانو ، پروتز بالای زانو ، پروتز لگن ، پروتز مچ پا ، پروتز مچ دست ، پروتز آرنج (زیر آرنج و روی آرنج و بالای آرنج) ، پروتز انگشت دست ، پروتز چشم ، ارتز مچ پا ، ارتز زانو ، ارتز لگن ، ارتز دست ، ارتز شانه ، ارتز آرنج ، ارتز ستون فقرات ، ارتز گردن (سر و گردن) ، کفی طبی و کفش طبی و …