درمان تورتیکولی (کجی گردن) در بچه ها و بزرگسالان
درمان تورتیکولی (کجی گردن) در بچه ها و بزرگسالان، با روش های مختلفی که در سال های اخیر رایج شده، صورت می پذیرد. لذا در مواجه با این عارضه، نباید نگرانی چندانی به دل راه داد. در این مقاله، به معرفی تورتیکولی می پردازیم و از علائم، روش های تشخیص و درمان برای شما صحبت خواهیم کرد. حتماً همراهمان باشید.
تورتیکولی چیست؟
کجی سر به یک سمت که همزمان با چرخش سر به قسمت دیگر باشد، به عنوان تورتیکولی شناخته می شود. این نام برگرفته از دو عبارت لاتین است؛ تورتنس به معنای چرخش و کولوس به معنی گردن.
تورتیکولی، کودکان یا بزرگسالان را درگیر می کند. به عبارتی دیگر این عارضه یا مادرزادی است یا اکتسابی. نوزادانی که با عارضه کجی گردن به دنیا می آیند، درد خاصی ندارند و این در حالی است که کجی گردن اکتسابی با درد و رنج بسیاری همراه بوده و موجب محدودیت حرکت گردن خواهد شد. جالب است بدانید تورتیکولی مادرزادی در کنار پاچنبری و دررفتگی لگن، سه ناهنجاری شایع مادرزادی هستند.
تورتیکولی اکتسابی، به دلایل مختلفی ایجاد می شود. مثلاً تروما، واکنش به دارویی خاص، تومور، آسیب های عصبی یا حتی عفونت، زمینه ساز بروز کجی گردن خواهند بود. خوشبختانه درمان تورتیکولی (کجی گردن)، با روش های جراحی و غیر جراحی امکان پذیر است.
علائم تورتیکولی در نوزادان
همانطور که گفتیم تورتیکولی مادرزادی، عارضه ای بدون درد است. در این اختلال، سر نوزاد به یک طرف و چانه او به طرف دیگر خم می شود. البته به غیر از چرخش سر و شانه، شاهد ایجاد یک توده در یک سمت از گردن این کودکان هستیم. (در همان سمتی که گردن رو به جلو خم شده است.). نشانه های تورتیکولی در نوزادان معمولاً در همان سه ماهه نخست تولد خود را نشان می دهد.
علائم رایج تورتیکولی در نوزادان:
- در عضله گردن، برجستگی نرم وجود دارد.
- سر به یک طرف و چانه به سمت دیگر چرخیده است.
- نوزاد ترجیح می دهد که به سمت بخوابد یا شیر بخورد.
- یکی از شانه های نوزاد، بالاتر از شانه دیگر قرار گرفته است.
- نوزاد برای نگاه کردن به اطراف یا چرخاندن سر، تقلا می کند.
- شکل سر او به دلیل دراز کشیدن روی یک پهلو تغییر یافته است.
- یک طرف گردن نوزاد، نسبت به طرف دیگر، به نظر قوی تر می رسد.
اگر نشانه های ذکر شده را در نوزاد خود مشاهده کردید، بهتر است با پزشک او در این باره مشورت کنید. در صورتی که تورتیکولی در نوزاد شما تشخیص داده شد، اصلاً نباید نگران باشید؛ چرا که این اختلال قابل درمان است. البته اقدام سریع جهت درمان تورتیکولی (کجی گردن) اهمیت زیادی دارد و این اختلال در صورت درمان نشدن، عوارض شدیدتری نظیر بی تقارنی در جمجمه و صورت، اسکولیوز و… را ایجاد خواهد کرد.
با علائم تورتیکولی در بزرگسالان آشنا شوید
کسانی که در بزرگسالی به کجی گردن مبتلا می شوند و تورتیکولی را تجربه می کنند، همواره از تورم عضلات گردن و سفتی آن شکایت دارند. این بیماران، در انجام برخی از حرکات گردن، درد دارند و وقتی گردن خود را سریع می چرخانند، حس می کنند قفل شده است. همچنین سردرد و لرزش گردن را نیز باید به این موارد اضافه نماییم. به علاوه ممکن است با دیدن آن ها فکر کنیم ارتفاع یکی از شانه ها، بیشتر از شانه دیگر است. همه این ها نشان دهنده ابتلا به تورتیکولی در بزرگسالی است.
نکته مهمی که باید بدانید این است که علائم تورتیکولی در بزرگسالان، بستگی زیادی به نوع آن دارد. برای مثال بیمارانی که به تورتیکولی پاروکسیمال نوع خوش خیم مبتلا هستند، شاید با حملات کج کننده سر رو به رو شوند و یا تحریک پذیری، حالت تهوع و استفراغ، خواب آلودگی و… به سراغشان آید.
علت تورتیکولی چیست؟
یکی از مسائلی که خوب است علاوه بر درمان تورتیکولی (کجی گردن) مورد بحث و بررسی قرار گیرد، علت ایجاد این عارضه یا بیماری است. دلایل زیادی را می توان نام برد که باعث می شود فرد درگیر این مساله و مشکل شود. یکی از دلایل را می توان اختلال های ساختاری و عوامل وراثتی دانست. از دیگر دلایل بروز این مشکل، عوامل بعد از زایمان است. خاطر نشان می کنیم علت هایی که باعث تورتیکولی در نوزادان می شود با علل بروز این عارضه در بزرگسالان متفاوت است و این افراد بر اثر عوامل متفاوتی دچار تورتیکولی می شوند. متداول ترین دلایل بروز این مساله و مشکل به شرح زیر است:
- بالا بودن وزن نوزاد در زمان تولد
- چند قلوزایی
- استفاده از vacuum و forceps در زمان زایمان
- زایمان کردن با پا
- بد بودن موقعیت سر و گردن جنین در زمان بارداری
- به وجود آمدن توده هماتوم و یا ایسکیمی در عضله
دلایلی که در اینجا نام بردیم از جمله دلایل بروز این بیماری در نوزادان است و به مادر ارتباط دارد. برای بزرگسالان می توان دلایل زیر را برای ایجاد تورتیکولی نام برد:
- آسیب دیدن؛ مانند آسیب های شدید در اثر افتادن از یک جای بلند
- تصادف کردن
- خوابیدن در یک حالت بد و غیر طبیعی
نکته ای که باید بدانید این است که درمان تورتیکولی (کجی گردن)، وابستگی مستقیم و غیر قابل انکاری با علت به وجود آمدن آن دارد. به همین دلیل است که پزشکان برای تشخیص علت بیماری، حساسیت و دقت زیادی به کار می برند.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
کجی گردن یا همان تورتیکولی، تهدید جدی برای زندگی افراد نیست. بسیاری از مواقع، علائم تورتیکولی، نشانه ای دال بر وجود نوعی التهاب یا آسیب دیدگی در طناب نخاعی یا سیستم عصبی هستند. در هر صورت اگر خودتان یا کودکتان با علائم ذیل مواجه شدید، سریعاً به پزشک مراجعه کرده و پس از تشخیص، فرایند درمان تورتیکولی (کجی گردن) را آغاز نمایید.
این نشانه ها عبارت اند از:
- تب
- اسپاسم
- سردرد
- احساس درد
- خشکی گردن
- بی حسی گردن
- احساس ضعف
- اختلال در بلع
- اختلال در تنفس
- تورم غدد یا گردن
- بی اختیاری ادرار
- اختلال در راه رفتن
- اختلال در صحبت کردن
- محدود شدن حرکت گردن
- ورم کردن و ملتهب شدن گردن
- احساس بی حسی در پاها و بازوها
تشخیص تورتیکولی
پزشک، فرایند درمان تورتیکولی (کجی گردن) را با پرسیدن سوالاتی درباره سابقه پزشکی بیمار آغاز خواهد کرد. همچنین زمان شروع نشانه های بیماری و علت بروز آن از مواردی است که احتمالاً پزشک درباره آن سوالاتی از بیمار می پرسد. پزشک می خواهد بداند علائم اختلال تورتیکولی در بیمار دقیقاً چیست و آیا تب، مشکلات نورولوژیکی، درد در گردن و یا سر را تجربه می کند یا خیر؟ و آیا این نشانه ها به دلیل مصرف داروی خاصی ایجاد شده یا عامل آن آسیب دیدگی است.
معاینه جسمانی، مرحله مهم دیگری است که پزشک به آن می پردازد. تمرکز این معاینات بر قسمت سر و گردن است. چنانچه در این فرایند، ابتلا بیمار به عارضه تورتیکولی تائید گردد، پزشک درخواست انجام عکس برداری سی تی اسکن و نیز اسکن ام آر آی را خواهد داد.
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
علت و درمان زانو درد هنگام بالا رفتن از پله ها
درمان شکستگی مهره های کمر بدون جراحی
درباره درمان تورتیکولی (کجی گردن)
معمولاً فرایند درمان تورتیکولی در بزرگسالان، به صورت خود به خود طی می گردد و بیمار ظرف چند روز دیگر نشانه ای مبنی بر کجی گردن را نخواهد داشت. اما بروز این عارضه در نوزادان و کودکان جدی تر است و نباید در درمان آن کوتاهی کرد. در صورتی که در روند درمان تورتیکولی خردسالان تاخیر بیوفتد، ممکن است عضلات گردن او کوتاه شود و این عارضه تا همیشه همراه او باقی بماند.
معمولاً یکی از ابتدایی ترین روش های درمان تورتیکولی (کجی گردن) که از سوی پزشک تجویز می گردد، انجام برخی تمرینات کششی است. این تمرینات با هدف تقویت عضلات کودک برای او در نظر گرفته شده است. انجام این حرکات به کشیدن عضلات گردن کمک می کند. این روش درمانی برای بسیاری از کودکان موثر واقع می شود.
دو شیوه مهم و موثر دیگری که برای درمان تورتیکولی تجویز می گردد، فیزیوتراپی و جراحی است. چنانچه این روش ها موفقیت آمیز باشند، وضعیت سر و گردن به حالت طبیعی بازمی گردد.
تحقیقات نشان می دهد که استفاده از داروی سم بوتولینوم می تواند در درمان تورتیکولی موثر است. استفاده از گردن بند طبی، ایده دیگری است که می تواند عوارض کجی گردن را کاهش دهد. به علاوه ممکن است پزشک، داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب را برای تسکین درد و شل شدن عضلات گردن تجویز نماید که این موارد در مجموع می تواند در درمان تورتیکولی (کجی گردن) تاثیرگذار باشد.
نقش فیزیوتراپی در درمان تورتیکولی (کجی گردن)
یکی از مهم ترین اقداماتی که برای درمان بیماران مبتلا به کجی گردن توصیه می شود، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی، شامل برخی تمرینات حرکتی است که وضعیت گردن را بهبود می بخشد. یک فیزیوتراپ، در فرایند درمان تورتیکولی (کجی گردن)، بر کاهش درد بیمار تمرکز دارد و به این منظور، سعی می کند آرام آرام محدوده حرکت گردن را افزایش دهد.
فیزیوتراپ، در تشخیص و درمان تورتیکولی، تخصص و تبحر دارد. لذا می تواند در گام نخست، علت ایجاد تورتیکولی را مورد بررسی قرار دهد و اطلاعاتی که توجه به آن، ریسک بروز مجدد کجی گردن را کاهش می دهد را در اختیار بیمار می گذارد. درمان بافت نرم بیمار، مهم ترین از اقدامات یک فیزیوتراپیست است.
فیزیوتراپی، با تنظیم برنامه های ورزشی، برای برگشتن بیمار به وضعیت طبیعی کمک شایانی خواهد کرد. فیزیوتراپی، برای کودکانی که از تورتیکولی رنج می برند، بسیار نافع است. آمارها نشان می دهد که بین 90 تا 99 درصد از کودکان مبتلا به کجی گردن، با فیزیوتراپی توانسته اند سلامت خود را به دست آورند.
جراحی؛ آخرین گزینه درمان تورتیکولی (کجی گردن)
چنانچه فیزیوتراپی، استفاده از گردن بند طبی و دیگر روش های درمانی کجی گردن، جواب ندهد، تنها یک گزینه باقی می ماند و آن جراحی است. البته جراحی تنها زمانی توصیه می شود که از نتیجه بخش نبودن روش های دیگر درمانی، بیش از 6 ماه زمان گذشته باشد.
جراحی در نوزادان نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع تنها به شرط پایداری کجی گردن و عدم موفقیت دیگر روش های درمانی می توان به سراغ جراحی رفت. بنابراین می توان گفت تعداد معدودی از نوزادان مبتلا به تورتیکولی، به جراحی نیاز دارند. در فرایند جراحی گردن، عضله استرنکلئیدوماستوئید طولانی تر شده و تورتیکولی اصلاح می گردد.
جمع بندی
درمان تورتیکولی (کجی گردن) با روش هایی که در قسمت بالا بدان ها اشاره کردیم، به آسان ترین شکل ممکن میسر شده است. اگر شما و یا اطرافیانتان از این عارضه رنج می برید، بهتر است هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید و دستورالعمل های لازم جهت بهبود وضعیت خود را دریافت نمایید.
و اما کلینیک ارتوپد فنی پایار، در خدمت شما است و تلاش می کند که سلامت و تندرستی را به کلیه افرادی که از تورتیکولی یا همان کجی گردن رنج می برند، بازگرداند. برای بهره مندی از خدمات این مجموعه، می توانید هم اینک از طریق روش های ارتباطی که در نظر گرفته شده، با ما ارتباط برقرار کنید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار توسط دکتر محمد کفیلی لاریمی تاسیس گردیده است. مرکز ارتوپد فنی پایار با بیش از ۲۰ سال سابقه و همکاری با ارگان های خصوصی و دولتی از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه ساخت و طراحی انواع پروتز و ارتز در کشور عزیزمان ایران و کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس مشغول فعالیت است. از جمله خدمات ارتز و پروتز کلینیک پایار که ارائه می دهد، عبارتند از : پروتز انگشت پا ، پروتز زیر زانو و روی زانو ، پروتز بالای زانو ، پروتز لگن ، پروتز مچ پا ، پروتز مچ دست ، پروتز آرنج (زیر آرنج و روی آرنج و بالای آرنج) ، پروتز انگشت دست ، پروتز چشم ، ارتز مچ پا ، ارتز زانو ، ارتز لگن ، ارتز دست ، ارتز شانه ، ارتز آرنج ، ارتز ستون فقرات ، ارتز گردن (سر و گردن) ، کفی طبی و کفش طبی و …
