سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی)
عارضه سرخوردگی ستون مهره، گاه سال ها پنهان است و هیچ علامتی ندارد. در واقع ممکن است شما بدون آنکه اطلاعی داشته باشید، سال ها با اسپوندیلولیستزی زندگی کنید و نشانه های آن را نبینید. اما شناخت این بیماری، راه را برای مقابله هر چه بهتر با آن باز می کند. این مقاله با همین هدف آماده شده است؛ پس با ما همراه باشید.
سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی)
استخوان های ستون فقرات یا همان مهره ها، کاملاً مرتب روی یکدیگر قرار گرفته اند. اگر به آناتومی ستون فقرات دقت کنید، می بینید که مفاصل و رباط ها، به خوبی از ستون فقرات حمایت می کنند. اما اسپوندیلولیستزی، بر مهره های پایینی ستون فقرات تاثیر گذاشته و توازن ستون فقرات را بهم خواهد زد. برخی، اسپوندیلولیستزی یا همان سرخوردگی مهره های کمر را با دیسک گردن و یا دیسک کمر اشتباه می گیرند. در این بیماری، یکی از استخوان های پایینی ستون فقرات، روی استخوان زیرین خود سر می خورد و موجب ناراحتی و درد در اعصاب و بافت های کناری خواهد شد.
در تکمیل این توضیحات باید بگوییم وقتی مهره ای از جای خود سر می خورد و یا به عبارتی دیگر می لغزد و زیر مهره ای دیگر می رود، عصب را تحت فشار قرار می دهد و متعاقباً درد در قسمت کمر و پاها ایجاد می شود.
اگرچه سرخوردگی مهره های کمر، بسیار دردناک است اما با روش های مختلفی می توان نسبت به درمان آن اقدام کرد و حداقل علائم آن را کاهش داد. این روش های درمانی، گاه محافظه کارانه است و گاه مانند جراحی، کمی پیچیده تر خواهد شد.
همانطور که گفتیم، عارضه سرخوردگی ستون فقرات، با عبارت (اسپوندیلولیستزی) شناخته می شود. این کلمه، ریشه یونانی دارد. عبارت اسپندیلوس، یعنی مهره ها یا همان ستون فقرات و کلمه لیستزیس، به معنای لغزیدن یا حرکت کردن است.
علت سرخوردگی مهره های کمر چیست و چقدر شایع است؟
آمارها نشان می دهد که حدود 4 تا 6 درصد از بزرگسالان، به سرخوردگی مهره های کمر مبتلا هستند. سرخوردگی دژنراتیو که ناشی از ساییدگی ستون فقرات و تحلیل رفتن استخوان ها است، غالباً پس از 50 سالگی شیوع پیدا می کند. شیوع این بیماری در زنان، بیش از مردان است.
دلایل ابتلا به بیماری سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی):
- ورزش های سخت دوران کودکی و نوجوانی: معمولاً کودکان و نوجوانانی که در رشته فوتبال و ژیمناستیک فعال هستند و همواره تمرینات کششی ستون فقرات کمر را انجام می دهند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به اسپوندیلولیستزی قرار می گیرند؛ البته عارضه لغزش مهره های کمر، در فرایند قد کشیدن و دوره جهش رشد نیز پدید می آید و مشکلاتی نظیر کمردرد را برای کودکان و نوجوانان ایجاد خواهد کرد.
- عوامل ژنتیکی: برخی از مبتلایان به اسپوندیلولیستزی، با قسمت نازک تری از مهره ی کاف یا مهره پارس اینتر آرتیکولاریس متولد می شوند. مهره کاف، قطعه ای استخوانی است که مفاصل فاست را به هم متصل می گرداند. ( مفاصل فاست، مهره ها را از بالا به پایین متصل می کند و با ایجاد واحدی یکپارچه، ستون فقرات را به حرکت درمی آورد.) با توجه به نازکی این قسمت از مهره ها، همواره امکان لغزش و شکستگی آن وجود دارد.
- افزایش سن: با افزایش سن، ستون فقرات دچار شکستگی و ساییدگی و در نهایت ضعف می شود. اینجاست که مهره های کمر با چالش تحلیل رو به رو می شوند و این امر، زمینه ساز بروز سرخوردگی مهره های کمر خواهد شد.
نشانه هایی که خبر از ابتلا به سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی) می دهد؟
شاید عجیب به نظر برسد اما اگر از بسیاری بیماران مبتلا به اسپوندیلولیستزی، درباره علائم این بیماری سوال کنید، احتمالاً می گویند که هیچ علامت خاصی نداشته اند و حتی متوجه نشده اند که به این عارضه مبتلایند.
رایج ترین نشانه این بیماری، کمردردی است که در کل ناحیه کمر، پخش می شود. این درد گاه با اسپاسم عضلات همسترینگ که در پشت کشاله ران قرار گرفته، همراه می گردد و زنگ خطر ابتلا به سرخوردگی مهره ها را به صدا در می آورد.
علائم سرخوردگی مهره های کمر:
- فرد بیمار، فشار زیادی را بر روی ناحیه دم اسب احساس می کند. (منظور از ناحیه دم اسب، قسمتی از ریشه های عصبی است که از ستون فقرات کمری می گذرد.) این فشار، بر اعصابی که به طرف مقعد و مثانه می رود را تحت تاثیر قرار می دهد و در عملکرد مثانه و حتی روده ها، اختلال ایجاد خواهد کرد
- فشاری که در قسمت قبل درباره آن صحبت کردیم، باعث ایجاد کمردرد می شود و در کنار آن، بیمار حس می کند که بین دو پا گزگز شده و بی حس است. دردی که در پشت دو پا منتشر می شود نیز بخشی از علائم سرخوردگی مهره های کمر است.
- بیمار در ناحیه کمر و باسن احساس درد می کند. این درد در هنگام راه رفتن، ایستادن و خم شدن به سمت عقب، تشدید می گردد.
- بیمار، درد مکانیکی را که ناشی از فرسایش قسمت هایی از ستون فقرات است، تجربه خواهد کرد.
- فرد بیمار، با اسپاسم و گرفتگی عضلات در قسمت پایین کمر مواجه می شود.
اگر به راه رفتن شخصی که به اسپوندیلولیستزی مبتلا شده، توجه کنید، متوجه می شوید که قدم های کوتاه برمی دارد و زانوهایش را خم می کند. اما شدت ظهور و بروز این علائم، بستگی به درجه بندی سرخوردگی کمر دارد.
4 درجه بندی سرخوردگی مهره های کمر:
- درجه یک: آسیب دیدگی کمتر از 25 درصد
- درجه دو: آسیب بین 26 تا 50 درصد
- درجه سه: آسیب بین 51 تا 75 درصد
- درجه چهار: آسیب بین 76 تا 100 درصد
میزان لغزش مهره، توسط متخصص رادیولوژی و با استفاده از تصویر پرتونگاری یا همان اشعه ایکس، مشخص خواهد شد. پزشک متخصص، معمولاً برای درمان سرخوردگی مهره های کمر درجه یک و دو، روش های درمانی غیر جراحی را پیشنهاد می دهد و در اکثر مواقع، دارو تجویز خواهد کرد.
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
عوارض نشستن به شکل W (دبلیو) در کودکان
سندروم پیریفورمیس (علت و درمان درد پشت لگن و باسن)
درمان سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی)
پزشک، برای درمان سرخوردگی مهره های کمر یا همان اسپوندیلولیستزی، عواملی نظیر سن و وضعیت جسمانی بیمار، میزان سرخوردگی مهره ها، شدت علائم و… را در نظر می گیرد. همانطور که پیش تر نیز اشاره کردیم، برای درمان بیمارانی که به اسپوندیلولیستزی درجه یک و دو مبتلا هستند، اغلب روش های محافظه کارانه ای نظیر دارو درمانی توصیه می شود.
و اما روش های درمان سرخوردگی مهره های کمر کدامند:
- دارو درمانی: پزشک، مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب نظیر ناپروکسین، آسپرین و ایبوپروفن را برای تسکین درد و کمک به کاهش التهاب تجویز می نماید؛ البته باید بدانید که استفاده طولانی مدت از مسکن ها و داروهای ضد درد، زمینه را برای ایجاد زخم معده مهیا کرده و ریسک ابتلا به بیماری های کبدی و کلیوی را افزایش می دهد. داروهای استروئید، برای کاهش التهاب اعصاب و ورم تجویز می شوند. این داروها به صورت خوراکی قابل استفاده اند و این توان را دارند که درد را ظرف 24 ساعت رفع کنند.
- استفاده از کمربند طبی (ارتز ستون فقرات): محققان سلامت، به کسانی که از سرخوردگی مهره های کمر رنج می برند، توصیه می کنند که همواره فرم اندام خود را در بهترین و صحیح ترین حالت ممکن نگه دارند. همانطور که می دانید بخش مهمی از وزن بدن بر روی کمر قرار می گیرد؛ چنانچه کمر در حالت راستا و منظم قرار گیرد، از لغزش مهره ها روی یکدیگر و در نهایت آسیب دیدگی عصب های ستون فقرات و دیسک جلوگیری خواهد شد. اگرچه گاه لازم است که بیماران، تغییراتی را در سبک نشستن، خوابیدن و ایستادن خود ایجاد نمایند اما در کنار آن، استفاده از کمربند طبی، به تقویت عضلات کمر و حتی شکم کمک کرده و در نتیجه عوارض سرخوردگی مهره های کمر، کاهش خواهد یافت. کمربند طبی، ستون فقرات را ثابت نگه می دارد و روند بهبودی را تسریع می نماید.
- گرما و سرما درمانی: فیزیوتراپیست های حرفه ای، از روش گرما و سرما درمانی به صورت متناوب استفاده می کنند تا خون در محل آسیب دیدگی، به درستی جریان یابد. با بهبود گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به آن قسمت خواهد رسید. کرایوتراپی یا همان سرما درمانی، گردش خون را کاهش می دهد و گرفتگی عضلات و التهاب ناشی از آن را رفع می گرداند. ماساژ دادن محل درد با استفاده از کمپرس یخ، تاثیرات بسیار مثبتی در درمان سرخوردگی مهره های کمر دارد. روش دیگر سرما درمانی، استفاده از اسپری فلوئورومتان بوده برای سرد کردن بافت ها است. همانطور که سرما درمانی در کاهش التهاب نقش دارد، با گرمادهی به موضع درد، می توان گرفتگی عضلات کمر را رفع نمود.
- فیزیوتراپی: هدف پزشک از تجویز فیزیوتراپی این است که بیمار هر چه سریع تر بتواند فعالیت های همیشگی خود را انجام دهد. متخصص فیزیوتراپی، به بیمار در انجام حرکات اصلاحی و نرمش های مناسب کمک کرده و روش های راه رفتن صحیح را به او می آموزد؛ ماحصل کمک های فیزیوتراپیست، کاهش طول درمان بیماری اسپوندیلولیستزی است.
- ماساژ دادن: با ماساژ می توان کشیدگی مزمن عضلات و گرفتگی آن را برطرف کرد. متخصص ماساژ درمانی، برای رفع کشش و فشار بافت های کمر، عضلات، رباط ها و تاندون ها، فشار مستقیم را بر موضع اعمال خواهد کرد.
- جراحی: معمولاً تا زمانی که پزشک از اثربخشی روش های غیر جراحی برای درمان سرخوردگی مهره های کمر ناامید نشده، به سراغ جراحی نمی رود؛ در واقع جراحی آخرین و شاید بتوان گفت موثرترین روش برای درمان بیماری اسپوندیلولیستزی است. یکی از بهترین روش های جراحی سرخوردگی مهره های کمر، جراحی فیوژن است که تاثیرات مثبت آن را بسیاری از بیماران مبتلا به نوع حاد بیماری اسپوندیلولیستزی شاهد بوده اند. اما جراحی فیوژن، به عنوان یک رویه بزرگ و نسبتاً سخت شناخته می شود که دوران نقاهت بسیار طولانی دارد و بیمار با انجام آن، باید تا مدت ها استراحت نماید.
از اب درمانی برای سرخوردگی مهره کمر چه می دانید؟
یکی از کارهایی که می توان برای درمان سرخوردگی مهره های کمر انجام داد آب درمانی است. آب، و به خصوص اب گرم می توانند عضلات را ریلکس کرده و فشاری را که روی مهره های کمر وجود دارد کم کند. برای آنکه بهترین نتیجه از اب درمانی برای سرخوردگی مهره کمر به دست آید خوب است که اگر فردی این بیماری را دارد، 15 تا 20 درقیقه در حمام گرم بماند.
ماساژ دادن در آب نیز از دیگر روش های آب درمانی برای کسانی است که به عارضه سرخوردگی مهره های کمر مبتلا شده اند. این روش نیز یک روش مناسب برای کاهش درد و سرخوردگی مهره ی کمر بوده و برای کاهش درد، روش مناسبی به نظر می رسد. استفاده از پدال های ماساژ و یا دریافت ماساژ در اب از کسی که در این حوزه تجربه و مهارت دارد می تواند باعث کاهش درد در ناحیه مهره های کمر شود.
برخی ها نیز به جای آب گرم از آب سرد برای کاهش درد مهره های کمر خود بهره می برند. آب سرد نیز می تواند التهاب و درد کمر را کاهش دهد. بهتر است بعد از حمام گرم، فرد به مدت خیلی کوتاه با سرد نیز برخورد و تماسی داشته باشد. اگر آب سرد اذیتتان نکرده و باعث ایجاد حسی ناخوشایند در شما نمی شود خوب است این روش را نیز امتحان کنید.
عوارض جراحی سرخوردگی مهره کمر چیست؟
همان طوری که اشاره کردیم یکی از روش های درمان سرخوردگی مهره های کمر، عمل جراحی است. از آنجایی که هر عمل جراحی با معایب و خطرات خاص خود همراه است، تصمیم گرفتیم که در این قسمت به بررسی عوارض جراحی سرخوردگی مهره کمر بپردازیم و اطلاعات شما را در این رابطه تکمیل کنیم. از جمله عوارض عمل جراحی سرخوردگی مهره ی کمر می توان به این موارد اشاره داشت:
- زمان بر بودن یکی از عوارض عمل جراحی است. بعد از آنکه فرد، تحت عمل جراحی قرار می گیرد باید مدتی بگذرد تا فرد توان و قدرت بازگشت به زندگی عادی خود را به دست آورد. بیماران بعد از انجام این عمل می بایست استراحت کنند و اجازه دهند که ترمیم در بدن آنها صورت گیرد.
- حساسیت داشتن به داروها، مانند داروهایی که برای بیهوشی افراد استفاده می شود از دیگر خطرات عمل جراحی سرخوردگی مهره های کمر است.
- عفونت، ایجاد آسیب در بافت هایی که در اطراف قرار گرفته، خونریزی و تورم و درد شدید نیز از دیگر عوارضی است که این عمل جراحی با خود به دنبال خواهد داشت.
- گاهی اوقات، نتیجه دلخواه از عمل جراحی به دست نمی آید و ممکن است که علائم فرد، باقی بمانده و یا حتی بدتر شود.
از عوارض سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی) چه می دانید؟
می دانیم که فرد مبتلا به سرخوردگی مهره های کمر یا همان اسپوندیلولیستزی، درد مداومی را تحمل می کند و این درد، توانایی حرکتی بیمار را کاهش می دهد؛ در نتیجه بی تحرکی بیمار، شاهد افزایش وزن، کم شدن انعطاف و کاهش تراکم استخوانی و… هستیم که هر کدام پیامدهایی برای سلامت جسم و روان بیمار دارد؛ البته عوارض سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی) به همینجا ختم نمی شود؛ مثلاً ممکن است مهره لغزیده، فشار زیادی را بر ریشه مهره عصبی وارد نماید و عصب دچار آسیب دائمی گردد. کسانی که در پیگیری فرایند درمان سرخوردگی مهره های کمر کوتاهی می کنند، باید منتظر چنین پیامدهایی باشند.
آیا پیاده روی برای سرخوردگی مهره کمر خوب است؟
یکی از کارهایی که به افراد مبتلا به سرخوردگی مهره های کمر کمک می کند، ورزش کردن است. این ورزش از جمله ورزش های غیر تهاجمی به شمار رفته و افراد به واسطه انجام آن باعث بهبود وضعیت قلب و عروق خود می شوند، بدون آنکه فشار زیادی به ناحیه ستون فقارت خود وارد کنند.
پیاده روی کردن از جمله فعالیت هایی است که خطر زیادی برای افراد ندارد و کسانی که آن را انجام می دهند هیچ فشاری و آسیبی به ستون فقرات خود وارد نمی کنند. این در حالی است که در برخی دیگر از ورزش ها مانند دویدن و یا پریدن، فشار به این ناحیه زیاد است.
دیگر موضوعی که باعث شده پزشکان و متخصصان، پیاده روی برای سرخوردگی مهره کمر را توصیه کنند، تثبیت کردن هسته مرکزی بدن است. وقتی فرد، در حال راه رفتن است ماهیچه هایی که در قسمت مرکزی و پشتی بدن قرار گرفته اند، برای آنکه از ستون فقرات پشتیبانی کنند، شروع به فعالیت می کنند. در نتیجه ی این فعالیت، ماهیچه ها تقویت شده و شرایط برای تراز ستون فقرات فراهم می آید که این موضوع باعث کاهش فشار خواهد شد.
دیگر علت مفید بودن پیاده روی برای سرخوردگی مهره های کمر، مدیریت کردن وزن است. این ورزش یکی از بهترین و کم عارضه ترین ورزش ها برای کاهش وزن افراد مختلف به شمار می رود. از آنجایی که اضافه وزن باعث آسیب به ناحیه ستون فقرات می شود، کاهش وزن با پیاده روی از وارد آوردن فشار زیاد به ستون فقرات پیشگیری می کند.
کمربند طبی برای سرخوردگی مهره کمر چیست؟
یکی از راه هایی که برای درمان سرخوردگی مهره های کمر پیشنهاد می شود استفاده از کمربند است. کمربند طبی برای سرخوردگی مهره، ستون فقرات فرد را در راستای درست و مناسب خود قرار می دهد. کمر و ستون فقرات ما قسمت عمده ای از وزن بدن ما را تحمل می کنند و به همین خاطر، نظم و هم راستا بودن مهره ها در ستون فقرات جلوی آسیب دیسک کمر و عصب های قرار گرفته در ستون فقرات را می گیرد.
کمربند طبی مخصوص این عارضه که به آن بریس یا ارتز هم گفته می شود چندین مزیت به شرح زیر دارد:
- این بریس ها موجب تقویت عضلات کمر و شکم می شوند و از درد ستون فقرات جلوگیری می کنند.
- کمربند مخصوص عارضه سرخوردگی مهره ها، گرفتگی عضلانی و درد را نیز کاهش می دهد.
- این کمربندها با ستون فقرات فرد را ثابت نگه داشته و باعث می شوند که روند درمان سرعت گیرد.
موضوعی که باید به آن توجه شود این است که این کمربندها در صورتی که پزشک صلاح ببیند باید مورد استفاده قرار گیرند. برای تهیه آنها نیز می توانید هم به فروشگاه های تجهیزات پزشکی و هم کلینیک های ارتوپدی فنی مراجعه کنید و دقیقا همان کمربندی را تهیه کنید که پزشک توصیه کرده است.
جمع بندی
آنچه در این مقاله بیان شد، تلاشی بود برای افزایش آگاهی شما درباره سرخوردگی مهره های کمر (اسپوندیلولیستزی). مطمئناً با مطالعه آن، تعریف درستی از این بیماری به دست آورده اید و از آنجایی که می دانید علل، نشانه ها و روش های درمان سرخوردگی مهره های کمر کدام است، در مواجه احتمالی با آن، بهترین عملکرد را خواهید داشت. کلینیک ارتوپد فنی پایار، به عنوان مرکز ارائه دهنده خدمات ارتز و پروتز با بهترین قیمت و متریال، در خدمت شما بوده و آماده پاسخگویی به سوالاتی است که در این زمینه دارید؛ با ما تماس بگیرید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار توسط دکتر محمد کفیلی لاریمی تاسیس گردیده است. مرکز ارتوپد فنی پایار با بیش از ۲۰ سال سابقه و همکاری با ارگان های خصوصی و دولتی از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه ساخت و طراحی انواع پروتز و ارتز در کشور عزیزمان ایران و کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس مشغول فعالیت است. از جمله خدمات ارتز و پروتز کلینیک پایار که ارائه می دهد، عبارتند از : پروتز انگشت پا ، پروتز زیر زانو و روی زانو ، پروتز بالای زانو ، پروتز لگن ، پروتز مچ پا ، پروتز مچ دست ، پروتز آرنج (زیر آرنج و روی آرنج و بالای آرنج) ، پروتز انگشت دست ، پروتز چشم ، ارتز مچ پا ، ارتز زانو ، ارتز لگن ، ارتز دست ، ارتز شانه ، ارتز آرنج ، ارتز ستون فقرات ، ارتز گردن (سر و گردن) ، کفی طبی و کفش طبی و …
![پای مصنوعی هوشمند چیست؟⭐[جدیدترین نوع پروتز دنیا]](https://payarcenter.com/wp-content/uploads/2022/05/پای-مصنوعی-هوشمند-150x150.jpg)