دلایل قطع پا زیر زانو چیست؟⭐چگونه صورت می گیرد؟
قطع عضو، به علت های متفاوت روی می دهد و ما در این مقاله از سری مقاله های کلینیک ارتوپدی فنی پایار قصد داریم در مورد عللی که باعث می شود فردی پای خود را از ناحیه زیر زانو از دست بدهد، صحبت کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
علت قطع پا زیر زانو چیست؟ چرا در دیابت پا را قطع میکنند؟
قطع عضو از ناحیه زیر زانو به حالتی گفته می شود که در آن، پا از زیر زانو قطع می شود. دلایل متفاوتی برای قطع عضو از این ناحیه وجود دارد که آنها را همین جا معرفی کرده و توضیحات مفصلی را در خصوص آنها بیان خواهیم کرد.
یکی از مهم ترین دلایل که باعث می شود فردی نیاز به ساخت پروتز پا زیر زانو پیدا کند، نامناسب بودن وضعیت گردش خون است. وقتی شاهرگ ها آسیب دیده و تنگ می شوند، و یا زمانی که فرد با بیماری عروق محیطی درگیر می شود، جریان خون کاهش پیدا می کند. وقتی که میزان جریان خون در یک ناحیه به اندازه کافی نباشد، سلول های بدن ما نیز نمی توانند به میزان کافی مواد غذایی و اکسیژن دریافت کنند. به دنبال این اتفاق، بافت ها آسیب دیده و می میرند. با مرگ سلول ها، هیچ چاره ای به جز قطع عضو و اقدام برای پرداخت قیمت پروتز پا زیر زانو باقی نخواهد ماند.
دلایل دیگر این اتفاق را می توان به این شرح معرفی کرد:
- تصادف رانندگی
- حادثه در حین کار
- سوختگی های شدید
- قطع پا در اثر عفونت های غیر قابل درمان با آنتی بیوتیک
- سرمازدگی های شدید
- تومورهای سرطانی
- ضخیم شدن بافت های عصبی
دریافت مشاوره رایگان برای اطلاع بیشتر از قیمت پروتز پا زیر زانو با ما تماس بگیرید.
برای پذیرش لطفا با شماره زیر تماس بگیرید
همکاران ما بی صبرانه منتظر خدمت به شما هستند 😊
و چگونه صورت میگیرد؟
از دیگر دلایل شایع قطع پا زیر زانو، بیماری دیابت است. برای اطلاع کسانی که نمی دانند چرا در دیابت پا را قطع میکنند، باید بگوییم که این بیماری باعث کاهش جریان خون در بدن می شود و همان طوری که در بالاتر نیز اشاره کردیم، ضعیف بودن جریان خون یکی از دلایل قطع عضو و الزام فرد به ساخت پروتز به شمار می رود.
البته تنها علت قطع عضو از ناحیه زیر زانو در کسانی که دیابت دارند، فقط شامل این مورد نبوده و از آنجایی که دیابتی ها اعصاب پای شان آسیب می بیند، در صورتی که زخمی در پای شان ایجاد شود آن را حس نکرده و متوجه نخواهند شد. در ادامه، وقتی هیچ اقدامی برای درمان این زخم ها صورت نمی گیرد عفونت، گسترش پیدا کرده و پزشک مجبور می شود برای حفظ جان بیمار خود، پا را قطع کند.
موضوعی که در ادامه بحث پیرامون قطع پا زیر زانو می بایست به آن نیز بپردازیم این است که، به قطع عضو از زیر زانو قطع عضو BKA نیز گفته می شود. این نوع قطع عضو را یک نوع آمپوتاسیون از نوع ترانس تیبیال می دانند که در آن نازک نی، درشت نی و مفصل مچ پا و قسمتی از ساق پا برداشته می شود. همه بافت هایی که در این قسمت قرار دارند نیز برداشته می شود.
متخصصان، قطع زیر زانو را به قطع عضو بالای زانو برتری می دهند؛ چرا که در قطع عضو از بالای زانو، زانو نیز برداشته می شود و به این شکل، فرد حتی در صورت نصب پروتز نز با مشکلات عدیده ای رو به رو می شود. قطع عضو از زیر زانو و نصب پروتز مخصوص آن، نتایج عملکردی و توانبخشی بهتری دارد و به همین علت است که پزشکان همه تلاش خود را می کنند تا جایی که می توانند پا را از قسمت زیر زانو قطع کنند.
شاید این عمل، عوارض و مشکلات خود را داشته باشد اما از آنجایی که جان بیمار در خطر است و ممکن است در صورت عدم اقدام برای قطع عضو، او جان خود را از دست بدهد پزشکان فرد را تحت عمل جراحی قطع عضو قرار می دهند و با قطع قسمتی از پا جان او را نجات می دهند.
با مراحل امپوتاسیون پا از زیر زانو آشنا شوید؟
حال که می دانید دلایل قطع پا زیر زانو چیست، لازم می دانیم در خصوص مراحل قطع پا نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. برای عمل جراحی قطع عضو، لازم است که فرد بین 5 روز تا 2 هفته را در بیمارستان بستری شود. این مدت زمان به گستردگی عمل جراحی و برخی عوارض آن بستگی دارد. با توجه به تشخیص پزشک، ممکن است بیمار به صورت عمومی و یا نخاعی و یا به صورت موضعی بیهوش شود. در طی عمل قطع عضو، پزشک تمام سعی و تلاش خود را به کار می برد تا مقدار کمتری از عضو را قطع کند.
مراحل امپوتاسیون پا به شرح زیر است:
- برداشتن بافت و استخوان آسیب دیده
- صاف کردن قسمت های ناهموار و غیر صاف استخوان
- بستن رگ و عصب ها
- شکل دادن به عضله ها برای قرارگیری عضو مصنوعی
بعد از انجام عمل جراحی، پزشک یا ممکن است خیلی سریع زخم را بخیه بزند، و یا گاهی ناحیه جراحی شده را باز می گذارد تا عفونت بیشتری خارج شده و در صورتی که نیاز بود، بافت بیشتری از بدن فرد برداشته شود.
مدت زمان عمل قطع پا زیر زانو چقدر است؟
یکی از سوالاتی که برای برخی افراد ممکن است ایجاد شود این است که مدت زمان عمل قطع پا از ناحیه زیر زانو چقدر است. موضوعی که در خصوص پاسخ به این سوال باید بدانید این است که شرایط بیمار، یکی از تاثیرگذارترین عوامل روی مدت زمان عمل است. پزشکان، وضعیت بیمار را بررسی کرده و سپس دست به انجام عمل قطع پا زیر زانو می زنند. بنابراین و با توجه به توضیحی که اشاره کردیم، نمی توان یک عدد ثابت را به عنوان مدت زمان انجام این عمل جراحی بیان کرد.
جراحی که قرار است این عمل را انجام دهد، از روش های زیر استفاده کرده و به کمک آنها می تواند میزان قطع عضو را مشخص کند. این روش ها به این شرح هستند:
- بررسی دمای قسمت آسیب دیده و قسمت سالم
- بررسی ضربان قلب در نزدیکی محلی که قرار است قطع عضو شود
- بررسی نواحی که پوستش قرمز است
- حساس بودن به لمس
پزشکان با بررسی مواردی که در بالا اشاره کردیم، سعی می کنند تا کمترین میزان از بافت های سالم را بردارند. این، به بیمار کمک می کند تا بعدها با نصب پروتز، راحت تر بوده و کمتر متحمل درد و ناراحتی شود.
تفاوت قطع پا زیر زانو و قطع پا از لگن چیست؟
پا از قسمت های مختلف ممکن است قطع شود و هر قدر قطعی عضو بیشتر باشد مشکلاتی که برای فرد به وجود می آید نیز بیشتر خواهد بود. در قطع عضو از ناحیه زیر زانو، با توجه به میزان قطع شدگی، قسمتی از ساق پا قطع می شود، اما کسی که پای او از ناحیه لگن قطع می شود، لگن و به عبارت دیگر کل پای او قطع می شود. به دلیل گستردگی قطع عضو از لگن، کسانی که پای آنها از لگن قطع می شود همواره با مشکلات و دردسرهای زیادی دست و پنجه نرم می کنند. این افراد حتی اگر برای ساخت پروتز هم اقدام کنند از آنجایی که هیچ قسمتی برای اتصال پروتز ندارند باز هم نمی توانند به درستی راه بروند و مجبورند در زمان راه رفتن بسیار احتیاط کرده و آرام قدم بردارند.
یکی از مهم ترین علت هایی که باعث می شود که فردی پای خود را از ناحیه لگن از دست بدهد، تصادف است. در برخی موارد بسیار نادر هم ابتلای فرد به برخی بیماری ها باعث می شود که پزشکان چاره ای به جز قطع پا نداشته باشند. برای مثال، برخی انواع تومورها هستند که در صورت وجود آنها در ناحیه لگن باعث می شوند که پزشک پای فرد را از ناحیه لگن قطع کند.
عوارض بعد از قطع پا ( قطع پا زیر زانو) چیست؟
بدون شک و تردید، قطع پا زیر زانو عوارضی را برای فرد به دنبال خواهد داشت. این عوارض که افراد نباید نسبت به آنها بی توجهی داشته باشند به این شرح است:
1-عفونت کردن؛
یکی از عوارضی که ممکن است بعد از عمل جراحی قطع عضو ایجاد شود، زخم و عفونت است. اگر زیاد سیگار می کشید؛ اگر دیابت دارید و اگر سن شما بالاست باید بیش از بقیه افراد مواظب و نگران این عارضه باشید. در صورت دیدن علائمی چون قرمزی، ورم موضعی و درد هر چه سریع تر به پزشکان مراجعه کنید.
2- ضعف عضلات؛
از دیگر عوارض قطع عضو از ناحیه پا می توان به ضعف در عضلات اشاره کرد. وقتی که پای فرد قطع می شود به این دلیل که مثل گذشته فعالیت ندارد، دچار ضعف عضلات می شود. به همین سبب است که جراحان به بیمارانی که تحت عمل قطع عضو قرار گرفته اند پیشنهاد می کنند تا هر چه سریع تر در جلسه های توانبخشی شرکت کنند. شرکت در این جلسات به افزایش قُوای عضله ها کمک فراوانی خواهد کرد.
3- تحمیل هزینه های مالی؛
درست است که مشکلات جسمانی باعث کاهش کیفیت زندگی فرد در روزهای بعد از انجام عمل قطع عضو می شود اما نباید از هزینه هایی که به فرد تحمیل می شود نیز چشمپوشی کرد. یکی از این هزینه ها، اقدام فرد جهت ساخت اندام های مصنوعی است که در ادامه بیشتر در مورد صحبت خواهیم کرد.
4-ورم کردن؛
از دیگر عوارضی که قطع پا زیر زانو به همراه دارد، ورم کردن است. ورم، ممکن است ناشی از تروما و یا ناهماهنگ بودن بافت ها در طی عمل جراحی باشد. وقتی که ماهیچه ها آسیب می بینند، بین جذب مایعات در غشای مویرگی و جذب آنها توسط غذه های لنفاوی، اختلافاتی به وجود می آید. در چنین شرایطی، وقتی که ماهیچه ها به درستی کار نمی کنند، ورم ایجاد می شود. در برخی افراد، ورم کردن ممکن است با درد همراه باشد. بهتر است از بابت این مساله نگرانی به خود راه ندهید؛ زیرا پزشکان حرفه ای تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا چنین مشکلاتی به وجود نیاید.
5- درد
یکی از عوارضی که قطع پا زیر زانو با خود به همراه دارد، درد است. در اغلب موارد، کسانی که قطع عضو می شوند این عارضه را تجربه کرده و متاسفانه از آن هیچ راه فراری نیست. موضوعی که باید به خاطر داشت این است که افراد با شدت های متفاوتی درد را تجربه می کنند. دردی که برخی ها حس می کنند زیاد است و دردی که گروه دیگری ممکن است آن را تجربه کنند معمولی و گذراست. البته، در برخی موارد نیز درد ممکن است به خاطر قطع عضو نباشد. مثلا کسی که در اثر تصادف قطع عضو شده است، ممکن است علاوه بر درد در محل قطع عضو در سایر قسمت های آسیب دیده نیز درد را تجربه کند.
این طور می توان گفت که یکی از چالشی ترین عوارضی که بیمار تجربه می کند، درد است. این چالش، پزشکان را نیز نگران می کند؛ چرا که آنها برای باید تا جایی که می توانند درد بیمار را کاهش دهند. برای کاهش درد روش های متفاوتی توصیه می شود که یکی از آنها تجویز دارو است.
گاهی اوقات نیز هست که نصب پروتز نامناسب باعث بروز درد می شود. وقتی که سوکت، ناقص بوده و یا پروتز به شکل حرفه ای ساخته نشده باشد، فرد ممکن است درد زیادی را حس کند.
چند راهکار بسیار مهم برای مراقبت از پای قطع شده!؟
کسانی که درگیر قطع پا زیر زانو هستند باید به خوبی از عضو باقیمانده مواظب و مراقبت کنند. بی توجهی به این امر، تبعات و عوارض بدی، مانند قطع مجدد عضو به همراه خواهد داشت. پس، توصیه می کنیم نکات مراقبتی زیر را پشت گوش ننداخته و آنها را رعایت کنید:
1- مراقبت کردن از پوست عضو باقیمانده؛
یکی از مهم ترین کارهایی که تحت عنوان مراقبت از پای قطع شده باید انجام داد، مراقبت کردن از پوست ناحیه قطع شده است. مراقبت از پوست این قسمت شامل مواردی است که در زیر بیان کرده ایم:
- قسمت باقیمانده از عضو باید هر روز، با آب و صابون ملایم شسته شده و کاملا خشک شود. فرد باید دقت کند که هیچ مقداری از صابون و ماده شوینده روی پوست او باقی نمانده باشد.
- خشک کردن قسمت باقیمانده باید به صورت ضربه ای و نه به صوت مالشی صورت گیرد.
- محل زحم های جراحی باید مرتبا ماساژ داده شود تا برای نصب پروتز آماده شود. خوب است افراد متقاضی ساخت پروتز مچ پا نیز به این مورد توجه داشته باشند.
- فرد باید هر روز اندام خود را بررسی کند تا هیچ گونه زخم، قرمزی و به صورت کلی علائم غیر طبیعی را روی آن مشاهده نکند.
- استفاده از لوسیون ها در دوره بعد از قطع پا زیر زانو به هیچ وجه توصیه نمی شود.
2-ایجاد فرم در اندام باقیمانده
از دیگر کارهایی که در روزهای بعد از قطع پا زیر زانو می توان انجام داد، ایجاد فرم در اندام باقیمانده است. از آنجایی که در روزهای بعد از عمل قطع عضو، عضو باقیمانده دچار درد و تورم می شود، فرم دهی به اندام یکی از مهم ترین کارهایی است که فرد می بایست انجام دهد. کاهش درد و تورم به صورت معمول، حدود 3 تا 6 هفته به طول می انجامد و در این مدت، بیمار نباید بیکار بماند و برای کاهش تورم کاری انجام ندهد. یکی از بهترین کارها برای فرم دهی و کاهش تورم، استفاده از استاکینت، الاستیک، بانداژهای الاستیک و شرینکر است. بهتر است هر یک از ابزارهایی که نام بردیم به صورت محکم روی اندام باقیمانده پیچیده شود تا همه جای عضو به یک شکل، فرم پیدا کند.
وقتی که دارید از این بانداژها استفاده می کنید برای آنکه بهترین نتیجه را به دست آورید می بایست یکی از کارهای زیر را انجام دهید:
- سعی کنید در زمان بستن فرم دهنده دور پا مواظب باشید تا هیچ گونه چین و چروکی روی پا ایجاد نشود. چین و چروک ها باعث جمع شدن مایع و به دنبال آن، ایجاد سوزش و تاول خواهند شد.
- در صورتی که از بانداژهای الاستیکی استفاده می کنید، سعی کنید بیشترین فشار را، به انتهای عضو باقیمانده بیاورید.
- برای آنکه از اختلال در جریان خون بعد از قطع پا زیر زانو در پا جلوگیری شود بهتر است بانداژ را به صورت مورب بپیچید.
- اگر بانداژ بعد از بستن، شل شد بهتر است آن را هر 3 تا 4 ساعت یک بار مجددا سفت کنید.
3- عضله ها نباید منقبض باقی بمانند
یکی دیگر از کارهای مهمی که در بعد از عمل جراحی قطع پا زیر زانو باید انجام شود انجام برخی کارها و اقدامات برای جلوگیری از انقباض در عضله ها اشاره کرد. عضله هایی که اطراف زانو قطع شده قرار گرفته اند اگر دچار انقباض شوند، سفت شده و به همین دلیل، قسمت باقیمانده از پا نمی تواند به درستی و راحتی حرکت کند. در این حالت گفته می شود که اندام های بدن دچار انقباض شده اند. بیمارانی که برای جلوگیری از این اتفاق، کاری نمی کنند عضله های لگن و زانوی آنها دچار منقبض شده و ممکن است در زمان نصب پروتز مشکلاتی برای آنها به وجود آید.
در ضمن، وقتی که عضله های باقیمانده از پای فرد دچار انقباض می شود، احساس درد یکی از علائمی است که افراد مشاهده می کنند. بروز این علامت باعث می شود که فرد نتواند کارهای روزانه اش را به درستی نیز انجام دهد. بیمارانی که نمی خواهند با این عارضه درگیر شوند خوب است کارهای زیر را انجام دهند:
- تلاش برای صاف نگه داشتن زانو بعد قطع پا زیر زانو
- تغییر حالت در حالت ایستاده و یا نسشته
- انجام برخی تمرین های کمک کننده برای کاهش انقباض عضلات
برای جلوگیری از قطع پا، بهتر است دائما قند خون آزمایش شود. دیابتی ها بهتر است یک دستگاه قند خون تهیه کرده و با در نظر گرفتن بهترین انگشت برای تست قند خون، میزان قند خون خود را دائما کنترل کنند.
آیا برای افرادی که درگیر قطع پا زیر زانو هستند، پروتز پا جایگزین خوبی است؟
بعد از معرفی دلایل قطع پا زیر زانو و عوارضی که دارد، نوبت به آن می رسد که یک جایگزین شایسته برای قطع عضو معرفی کنیم. انجام عمل پیوند برای کسانی که پای آنها از زیر زانو قطع شده، امکان پذیر نیست و این افراد برای جبران این نقص باید برای ساخت پروتز پا اقدام کنند. این نوع پروتز یک نوع پای مصنوعی به شمار می رود.
پاهای مصنوعی در مراکزی که به آنها کلینیک های ارتوپدی فنی گفته می شوند، ساخته شده و افراد با نصب آنها می توانند راه بروند و به شکل مستقل تری به انجام کارهای روزانه خود بپردازند. افزایش اعتماد به نفس نیز از دیگر مزیت های ساخت پاهای مصنوعی به شمار می رود. از جمله کلینیک های معتبر و مطرح در کشور که خوب است برای ساخت پای مصنوعی به آنها مراجعه کنید می توان به پایار اشاره کرد.
کسانی که بعد از قطع پا زیر زانو مجبورند پروتز نصب کنند می بایست تا زمانی که سایز پای قطع شده به اندازه ایده آل برسد از پروتزهای آماده استفاده کند. این مدت زمان، حدود 2 تا 6 ماه به طول می انجامد و فرد بعد از گذشت این مدت می تواند پروتز اصلی را نصب کند. پروتزها را با توجه به وضعیت بیمار می سازند و به همین دلیل، بیماران احساس راحتی بیشتری با آنها می کنند. پروتزهای اصلی، طبیعی تر از پروتزهای آماده هستند. نکته مهمی که در این مرحله باید مورد توجه قرار داده باشد آموزش نحوه کار با آن است که از جمله آنها می توان به این ها اشاره داشت:
- راه رفتن و یا کمک گرفتن از واکر یا عصا
- راه رفتن با کمک پروتز
- راه رفتن با پروتز بدون استفاده از عصا
- تنظیم کردن پروتز
- مراقبت کردن و تمیز کردن پروتز
وقتی که فرد با واقعه تلخ قطع پا زیر زانو مواجه می شود باید کار کردن با پروتز را به خوبی یاد بگیرد تا بتواند در ادامه از پاهای مصنوعی استفاده کرده و به کارها و فعالیت های روزانه اش رسیدگی کند. این افراد، هر زمان که با پروتز خود به مشکل بر می خورند می بایست به کارشناسان ساخت اندام مصنوعی مراجعه کنند و هیچ تنظیماتی را به صورت خودسرانه انجام ندهند.
کلام آخر
قطع پا زیر زانو، عوارضی که دارد و معرفی یک جایگزین مناسب برای آن، موضوع صحبت ما در این مقاله بود. امیدواریم نکات ذکر شده، در افزایش اطلاعات شما کمک کننده بوده باشد.
