قطع پای دیابتی چیست؟⭐و چرا کار به قطع عضو می رسد؟
از بیماری هایی که از کنار عوارض آن به راحتی نمی توان گذشت، دیابت بوده و یکی از بدترین عوارض این بیماری، قطع عضو است. اگر در مورد قطع عضو در دیابتی ها چیزی نمی دانید، در ادامه این مقاله از سری مقاله های کلینیک ارتوپدی فنی پایار با ما همراه باشید.
چرا در دیابت پا را قطع می کنند؟ علت قطع پای دیابتی چیست؟
چرا در دیابت پا را قطع می کنند، سوال متداول بسیاری کسانی است که در مورد این بیماری اطلاعات زیادی نداشته و نمی دانند علت قطع پا در این گروه از بیماران چیست. قطع عضو افراد را مجبور می کند برای ساخت پروتز پا بالای زانو اقدام کنند. از آنجایی که کنار آمدن با پروتز و هزینه ای که می بایست برای ساخت آن پرداخت شود، گاهی واقعا مشکل می شود به همین دلیل، بیماران دیابتی باید بیشتر از بقیه به پای خود و به زخم هایی که در آن به وجود می آید، توجه و دقت داشته باشند.
برخی دلایلی که فرد دیابتی را مجبور می کند تا در آینده برای ساخت و پرداخت قیمت پروتز پا بالای زانو اقدام کند به شرح زیر است:
- آسیب های عصبی؛
- بالا بودن سطح قند خون؛
- کاهش پیدا کردن میزان جریان خون به اعضای مختلف بدن؛
وقتی که خون به اندازه کافی جریان نداشته باشد، مشکلاتی برای بدن پدید می آید. از جمله این مشکلات می توان به کاهش سرعت بهبود زخم ها اشاره کرد. دیابتی به دلیل این بیماری، جریان خون ضعیفی داشته و به همین دلیل، اگر زخمی در پای آنها ایجاد شود، خیلی دیر بهبود پیدا می کند. در این میان، اگر خود بیمار نیز به بیماری اش توجه چندانی نشان ندهد، در آینده ای نه چندان دور مجبور است تحت عمل جراحی قطع پای دیابتی قرار بگیرد و برای ساخت پروتز پای دیابتی اقدام کند.
کسانی که دیابت دارند، به اعصاب پای شان آسیب وارد می شود. این افراد، اگر زخمی در پا داشته باشند چنانچه آن زخم درد داشته باشد اصلا متوجه نشده و به همین دلیل اقدامی برای درمان زخم انجام نخواهند داد. به همین دلیل است که این گروه همیشه باید پاها و خصوصا کف پاها را چک کرده و از نظر وجود حتی کوچکترین زخم ها بررسی کنند. خاطر نشان می کنیم، عوامل زیر از جمله عوامل خطرساز برای قطع عضو دیابتی ها به شمار می روند:
- بالا بودن فشار خون و چربی خون؛
- وزن بیمار؛
- نوع زخم فرد دیابتی؛
- بیماری زمینه ای؛
- جنسیت فرد؛
- سن فرد؛
- مدت زمان ابتلا به بیماری دیابت؛
- مصرف دخانیات؛
دریافت مشاوره رایگان برای اطلاع بیشتر از قیمت کفش و کفی طبی با ما تماس بگیرید.
برای پذیرش لطفا با شماره زیر تماس بگیرید
همکاران ما بی صبرانه منتظر خدمت به شما هستند 😊
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
نحوه جلوگیری از قطع پای دیابتی
آن را جدی بگیرید!
پروتز مصنوعی چیست؟ ساخت انواع پروتز مصنوعی
در مورد علائم قطع پای دیابتی چه می دانید؟
آشنایی با علائم قطع پای دیابتی به افراد این امکان را می دهد تا در معرض قطع پای دیابتی قرار نگیرند. برخی از این علائم و نشانه ها به شرح زیر است:
1- تب و لرز؛
اگر یک فرد دیابتی بدون هیچ علامتی از بیماری، دچار تب و لرز شده است، باید این احتمال را بدهد که عفونت در بدن او وجود دارد. بی توجهی و تلاش نکردن برای فهمیدن علت این عفونت، زندگی فرد را با مخاطرات و دردسرهای جدی رو به رو خواهد کرد.
2- سخت راه رفتن؛
دیگر مشکلی که به بیماران دیابتی کمک می کند تا بفهمند مشکلی در بدن آنها وجود دارد، سخت راه رفتن است.
3- حرارت موضعی؛
اگر دیابت داشته و در ناحیه پای خود احساس حرارت و یا التهاب دارید، به این معنی است که بدن شما در معرض عفونت قرار گرفته است. اگر این عفونت، گسترده شده و هیچ اقدامی برای درمان آن صورت نگیرد، به زودی فرد در معرض عوارض این بیماری که همان قطع عضو است، قرار می گیرد.
4- عوض شدن رنگ پوست؛
از دیگر علائمی که می تواند به عنوان یک هشدار برای افراد دیابتی به شمار رود، عوض شدن رنگ پوست بدن است. البته، به غیر از رنگ پوست، دمای پوست نیز دستخوش تغییر می شودد. با آگاهی نسبت به این علائم می توان اقدامات موثری برای جلوگیری از قطع پای دیابتی برداشت.
از عوارض بعد از قطع پای دیابتی چه می دانید؟
درست است که پزشکان، قطع پای دیابتی را به منظور حفظ و نجات جان بیمار انجام می دهند، اما باید به این مساله نیز توجه داشت که این عمل جراحی نیز عوارض و مشکلات خاص خود را دارد. از جمله عوارض بعد از قطع پا در افراد دیابتی می توان به این موارد اشاره کرد:
1- ورم کردن؛
وقتی که فرد تحت عمل جراحی قطع عضو قرار می گیرد یکی از عوارضی که در روزهای بعد از عمل ممکن است مشاهده کند، ورم است. ورم کردن ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد که یکی از آنها کار نکردن ماهیچه های آسیب دیده است. برخی افراد، علاوه بر ورم، دردی را نیز در ناحیه قطع شده حس می کنند. جراحان حرفه ای که این عمل را انجام می دهند، تکنیک های ورزشی را به بیماران خود یاد می دهند تا این ورم هر چه سریع تر از بین برود. استفاده از وسایل کمک درمانی، همچون صندلی های چرخدار نیز به کاهش این ورم کمک خوبی خواهد کرد.
2- درد؛
از دیگر عوارض و مشکلات ناشی از قطع پا در بیماران دیابتی می توان به درد اشاره کرد. درد یکی از عوارض قطع عضو بوده و از جمله عوارض اجتناب ناپذیر این عمل به شمار می رود. پزشکان سعی می کنند بیمار کمترین میزان درد را در طی روزهای بعد از عمل جراحی تجربه کند. کاهش درد به افزایش سرعت توانبخشی فرد نیز کمک بسیار خوبی خواهد کرد.
همان طوری که اشاره کردیم، درد قطع عضو یکی از عوارض ناشی از قطع پای دیابتی است. افرادی که قطع عضو می شوند میزان متفاوتی از درد را تجربه می کنند. برخی کسانی که در اثر تصادف، قطع عضو شده اند علاوه بر آن در محل قطع عضو احساس درد می کند، ممکن است در سایر قسمت های بدن نیز این حس را تجربه کند. کاهش دردی که بیمار تجربه می کند یکی از چالش هایی است که پزشکان در بیمارستان با آن مواجه اند. درد از جمله عوارض قطع عضو است که باعث می شود یادگیری مهارت های جدید در افراد تحت تاثیر منفی قرار گیرد.
برای آنکه مشکلات فرد بعد از قطع عضو کاهش پیدا کند حتما می بایست درد ناشی از قطع عضو کاهش پیدا کند. به همین دلیل است که مراجعه به فیزیوتراپیست ها در روزهای بعد از قطع عضو از اهمیت زیادی برخوردار است. علاوه بر مراجعه به فیزیوتراپیست، مصرف دارو نیز می بایست جزء اولویت های افرادی باشد که قطع عضو شده اند.
کاهش دادن میزان تورم باعث کاهش میزان درد نیز می شود و این موضوعی است که دیابتی ها بعد از انجام عمل جراحی قطع عضو باید به آن توجه داشته باشند و با ترفندهایی که پزشکان ارائه می کنند به کاهش تورم خود کمک کنند.
3- زخم
از دیگر عوارضی که قطع پای دیابتی می تواند با خود به همراه داشته باشید، زخم است. زخمی که بعد از قطع پا به وجود می آید، مانند زخم هایی که شما قبلا دیده اید نیست. این زخم، به معنای باز شدن محل قطع عضو است. باز شدن زخم می تواند به دلیل محکم نبودن محلی باشد که در آن قطع عضو اتفاق افتاده است. این محکم نبودن ممکن است به دلیل استخوان بریده شده و یا بافت های آسیب دیده ایجاد شود. متورم شدن زخم ها و برداشتن بخیه ها زودتر از زمان موعد از دیگر دلایل ایجاد زخم در محل جراحی شده هستند.
بیمارانی که درگیر قطع پای دیابتی هستند می بایست هر نشانه مشکوک و غیر طبیعی را جدی گرفته و به پزشکان مراجعه کنند. پزشکان همه چیز را به خوبی بررسی کرده و در صورتی که نیاز باشد وارد عمل می شوند و زخم را با کمک روش هایی که بلد هستند، درمان می کنند. افراد درگیر با قطع عضو، بعد از آنکه همه زخم های شان بهبود پیدا کرد می بایست برای نصب پاهای مصنوعی اقدام کنند. این پاهای مصنوعی به آنها کمک می کند تا بتواند به صورت مستقل به انجام کارهای روزمره خود بپردازند.
آیا راهی برای جلوگیری از قطع پای دیابتی هست؟
قطعا برای آنکه از قطع پای دیابتی جلوگیری به عمل آید برخی روش های پیشگیرانه را می توان نام برد. ما در این قسمت به مهم ترین این روش ها اشاره خواهیم کرد:
1- بررسی کردن پاها به صورت روزانه؛
یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از قطع پای دیابتی، بررسی کردن پاها به صورت دیابتی است. این راه که از آن به عنوان یک راه مراقبتی موثر یاد می کنند، شامل بررسی روزانه پا از نظر زخم، حساسیت، تورم، بریدگی و یا ترک خوردگی است.
2- شستن پاها؛
از دیگر راه هایی که می توان برای جلوگیری از قطع پا در افراد دیابتی معرفی کرد، شستن پاها به صورت روزانه است. بهتر است افرادی که به دیابت مبتلا هستند به صورت روزان، پاهای خود را به با آب گرم بشوند و برای آنکه پینه و یا خشکی در کف پا ایجاد نشود کف پا را خیلی آرام و آهسته با سنگ پا ماساژ دهند. این کار باعث می شود کف پای افراد دیابتی همیشه نرم و یک دست باقی بماند.
3- استفاده از کرم های مرطوب کننده؛
برای آنکه کف پا ترک نخورده و محیطی مناسب برای ورود باکتری ها ایجاد نشود، بهتر است یک کرم مرطوب کننده تهیه شده و دیابتی ها به صورت روزانه آن را استفاده کنند. اگر این کار بعد از شستن پاها انجام شود، تاثیراتِ به مراتب بیشتری از خود نشان خواهد داد.
4- کوتاه کردن ناخن ها؛
دیگر کاری که می توان برای جلوگیری از قطع پا در بیماران دیابتی معرفی کرد، کوتاه کردن ناخن ها است. بهتر است اجازه نداد ناخن ها تیز شده و به داخل پوست فرو بروند. متخصصان توصیه می کنند که بعد از کوتاهی ناخن، حتما سوهان ناخن نیز استفاده شود.
5- داشتن یک رژیم غذایی مناسب؛
از جمله کارهای مهمی که دیابتی ها برای جلوگیری از قطع پای دیابتی باید انجام دهند، کنترل قند به واسطه داشتن یک رژیم غذای مناسب و سالم است. در مورد اینکه چه مواد غذایی مصرف کنید و کدام مواد غذایی را مصرف نکنید، پزشک شما اطلاعات کاملی به شما می دهد. بهتر است به همه توصیه هایی که پزشک شما بیان کرده، عمل کنید و جهت جلوگیری قطع عضو از بالای زانو، و اقدام برای ساخت پروتز پا زیر زانو یک قدم موثر بردارید.
6- پوشیدن کفش ها و کفی های طبی؛
دیگر کاری که می توان برای جلوگیری از قطع پای دیابتی انجام داد، پوشیدن کفش های طبی است که در آنها کفی دیابتی به کار برده شده است. کفش های مخصوص افراد دیابتی از پای آنها به خوبی محافظت کرده و اجازه نمی دهد که هیچ گونه زخم و یا خراشی در اثر برخورد ضربه در پای آنها به وجود آید. از آنجایی که این کفش ها می توانند نقش و خاصیت درمان کنندگی نیز داشته باشند، بهتر است برای اطمینان خاطر جهت اینکه کفش، یک کفش به معنای واقعی طبی است، به کلینیک هایی چون پایار مراجعه کرده و از کارشناسان آن بخواهید تا یک جفت کفش طبی بسیار مناسب و مطابق با پای شما بسازند و در اختیارتان قرار دهند.
با مهم ترین نکات مراقبت بعد از قطع پای دیابتی آشنا شوید؟
روزهای بعد از قطع پای دیابتی از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است. اگر در طی این روزها، بیمار توجه زیادی به خود نشان ندهد ممکن است با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم کند که یکی از آنها قطع مجدد پا است. اگر شما نیز درگیر قطع پا در اثر بیماری دیابت شده اید نکات زیر که در خصوص مراقبت بعد از قطع پای دیابتی است، توجه و دقت داشته باشید:
1- شرکت در جلسه های فیزیوتراپی
کسانی که درگیر قطع پا شده اند، بعد از آنکه زخم های شان بهبود پیدا کرد باید به متخصصان فیزیوتراپی مراجعه کنند. مراجعه به فیزیوتراپ دلایل مهمی به شرح زیر دارد:
- تمرین هایی که در طی این جلسات انجام می شود تورم را کاهش می دهد.
- دیگری تاثیری که رفتن به فیزیوتراپی برای افراد به دنبال دارد، جلوگیری از سفت شدن مفاصل است.
- به دلیل ضعفی که قطع عضو در پا به وجود می آورد، انجام تمرین هایی که فیزیوتراپ ها توصیه می کنند قدرت عضله های فرد را افزایش و تقویت می کند.
- سفت شدن مفصل ها از دیگر آثار و نتایج شرکت در جلسه های فیزیوتراپی است.
- این گروه می توانند تعادل خود را بهبود ببخشند و با کمترین مشکل راه بروند.
- بهبود گردش خون دیگر نتیجه ای است که تنها با رفتن به جلسات فیزیوتراپی محقق می شود.
2- ماساژ دادن
یکی دیگر از کارهایی که بعد از قطع پای دیابتی می بایست انجام شود، ماساژ دادن است. بعد از آنکه پای فردی قطع می شود فشار روی عضلات عمیق و بافت های نرم بدن افزایش پیدا می کند. برای آنکه از میزان این فشارها کاست، می بایست به ماساژ قسمت های باقیمانده فرد پرداخت. اگر به فیزیوتراپیست های با تجربه مراجعه کنید آنها به شما خواهند گفت که چگونه ماساژ قسمت های مختلف بدن را انجام دهید. 3 تا 4 بار در روز و هر بار به مدت 5 دقیقه، خوب است که استامپ ماساژ داده شود. این کار منجر به کاهش درد فانتوم نیز خواهد شد و مزیت های زیادی دیگر نیز با خود به همراه دارد.
3- حساسیت زدایی
برخی کسانی که پای شان قطع می شود نسبت به لمس حساس می شوند. حساسیت زدایی به کاهش لمس قسمت باقیمانده کمک می کند و تحمل فرد به لمس را افزایش می دهد. بعد از آنکه پانسمان پای فرد برداشته شد او می تواند 2 تا 3 بار در روز عملیات حساسیت زدایی را انجام دهد. بهتر است که این کار در حین دوش گرفتن در حمام و یا بعد از آن انجام شود. روش کار بسیار ساده است و فرد می بایست تنها یک تکه پنبه آماده کند و با آن، قسمت باقیمانده پوست را به صورت دایره ای ماساژ دهد. بعد از پنبه می توان از وسایل زبرتر مانند حوله یا پارچه نیز می توانید استفاده کنید و باید آن را تا جایی که انجام داد که نتوان زبری آن را تحمل کرد.
کلام آخر
قطع پای دیابتی، عللی که باعث می شود این اتفاق برای دیابتی ها بیفتد و روش های مناسب برای پیشگیری از بروز قطع عضو، موضوع صحبت ما در این مقاله بود. بهرحال، توصیه می کنیم اگر پای شما قطع شد، به فکر یک جایگزین مناسب، مانند ساخت پروتز باشید. کلینیک پایار از جمله مجموعه هایی است که در حوزه ساخت پروتز فعالیت می کند.
