آرتروز چیست؟ ⭐ و چند نوع آرتروز وجود دارد؟
عموماً با افزایش سن، درد‌های عضلانی و استخوانی تشدید میشود و افراد مسن با چنین درد‌هایی دست و پنجه نرم می‌کنند. آرتروز یک بیماری شایع در افراد مسن است و انواع گوناگونی دارد. بیش از ۳۰ میلیون نفر درگیر بیماری آرتروز هستند. از این رو شناخت بیماری آرتروز و نیز روشهای پیشگیری آن، از جمله مواردی هستند که هرفرد باید اطلاعاتی در رابطه با آن کسب کند. پس لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
آرتروز چیست؟
استخوانها در محل مفصل بهم میپیوندند. آرتروز با تجزیه غضروفها، موجب ساییدگی دو استخوان در محل اتصال میشود. بیماری آرتروز شامل پنج مرحله ۰ تا ۴ است. مرحله آخر مزمنترین مرحله این بیماری است. اما لازم به ذکر است که تمامی افرادی که به بیمازی آرتروز مبتلا میشوند، به مرحله پنج نمیرسند و عموماً این بیماری در مرحلههای ابتدایی تثبیت میشود. در افرادی که آرتروز شدید دارند، غضروفها در محل چندین مفصل از بین رفته است.
انواع آرتروز چیست؟
آرتروز صد‌ها نوع مختلف دارد. در ادامه به معرفی برخی از شایع‌ترین انواع این بیماری می‌پردازیم:
آرتریت روماتوئید:
بیماری آرتریت روماتوئید، یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به بهانه مبارزه با عفونت‌های احتمالی به بافت‌ها و مفاصل سالم بدن آسیب می‌رساند. بیشترین درصد ابتلا این بیماری بانوان باردار هستند.
فیبرومیالژی:
بیماری فیبرومیالژی نوعی اختلال مزمن محسوب میشود و عموماً بر روی بافت‌هایی که نقش پشتیبان حرکتی را برای استخوانها ایفا می‌کنند تأثیر می‌گذارد.
نقرس:
نقرس یکی از انواع آرتروز است. در بیماران مبتلا به نقرس، میزان اوریک اسید بدن بالاتر از سطح نرمال است. تجمع این اوریک اسید در محل مفصل و مایع مفصلی، آرتروز شدید را به همراه دارد.
آرتروز عفونی:
وجود یک نوع ویروس عفونی یا باکتریایی می‌تواند آرتروز عفونی را در پی داشته باشد. مصرف آنتی بیوتیک‌های مؤثر، زیر نظر پزشک، می‌تواند از شیوع این بیماری جلوگیری کند.
روماتیسم مفصلی نوجوانی:
روماتیسم مفصلی نوجوانی، از جمله شایع‌ترین نوع آرتروز در کودکان است. از عوارض آن می‌توان به درد، تورم و عدم توانایی در انجام فعالیت‌ها و خشکی مفاصل اشاره کرد.
آرتروز پسوریاتیک:
افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس(یک اختلال پوستی ) در معرض ابتلا به بیماری آرتروز پسوریاتیک نیز قرار دارند.
آرتروز استخوانی:
آرتروز استخوانی، شایع‌ترین نوع آرتروز است و افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. آرتروز استخوانی با تأثیر بر روی غضروف موجود در مفاصل، آنها را به تدریج از بین می‌برد. لذا ستخوان‌ها در محل اتصال روی هم قرار گرفته و به هم ساییده میشوند.
آرتروز مفصل ران:
بیماری آرتروز مفصل ران می‌تواند در هر دو لگن و یا فقط یکی از آنها ایجاد شود. این بیماری با تحلیل تدریجی مفاصل مرتبط ایجاد میشود.
آرتروز زانو:
کشکک زانو مفصلی است که به واسطه راه رفتن، دائماً در حال حرکت است. از این رو آرتروز زانو بسیار شدید نمایان میشود و فرد مبتلا را از انجام فعالیتهای روزانه باز می‌دارد.
آرتروز دست:
آرتروز دست پس از آرتروز زانو، از رایج‌ترین انواع آرتروز است. این بیماری عموماً با آسیب به غضروف‌های مچ، ساعد و ساید نواحی دارای مفصل رخ می‌دهد.
آرتروز گردن:
بیش از ۸۵ درصد افراد بالای ۶۰ سال درگیر بیماری آرتروز گردن هستند. لذا این بیماری با افزایش سن ارتباط مستقیم دارد.
آرتروز ستون مهره‌ها:
افزایش سن و ضربه به ستون فقرات، از جمله مواردی هستند که ابتلا به آرتروز ستون مهره‌ها را در پی دارند. این بیماری در بانوان بیشتر از آقایان رایج است.
آرتروز پا:
در ادامه پاسخ به سوال انواع آرتروز چیست، می خواهیم از آرتروز پا نیز نام ببریم. این نوع آتروز، 30 مفصل را در قوزک پا و پا درگیر می کند و التهاب و درد مفاصل را باعث می شود. استخوان هایی که به مچ و قوزک پا وصل هستند به ما کمک می کنند تا بتوانیم تعادل خود را به خوبی حفظ کنیم. این مفاصل به ما کمک می کنند تا بتوانیم به درستی راه برویم و یا حتی بدویم. معمولا، وقتی یکی از استخوان های پا دچار مشکل می شود، همه این کارها، از جمله نشستن، دویدن و حفظ تعادل کار سختی می شود. به همین دلیل است که می بایست هر چه سریع تر برای درمان و جلوگیری از پیشروی آرتروز اقدام جدی انجام داد.
آرتروز کمر:
اگر مفاصلی که در ستون فقرات قرار گرفته اند دچار التهاب و یا درد شوند، می گوییم که آرتروز کمر ایجاد شده است. برای بروز این حالت، دلایل متفاوتی از جمله آسیب رسیدن به مهره ها، ساییدگی در مهره ها و غضروف های قرار گرفته بین مهره ها را می توان نام برد. البته، بیماری هایی مانند بیماری خود ایمنی و یا عفونت نیز ممکن است باعث آسیب به مهره های کمر شود. این نیز از دیگر پاسخ هایی است که می توانیم به سوال انواع آرتروز چیست، عنوان کنیم.
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
مراقبت بعد از عمل پروتز لگن باید چگونه باشد
علائم آرتروز
چطور بفهمیم آرتروز داریم؟
آرتروز نیز مانند سایر بیماریها علائمی دارد و میزان شدت آن بسته به شدت بیماری متفاوت است. اطلاع از علائم آرتروز و نیز پیشگیری به موقع، تأثیر به سزایی در بهبودی خواهد داشت. توجه داشته باشید که علائم آرتروز اغلب به صورت تدریجی نمایان میشود. این علائم به صورت کلی در انواع آرتروز به شرح زیر است:
درد در مفصل:
درحین انجام فعالیت و یا پس از فعالیتهای طولانی و سنگین ممکن است درد در مفاصل را احساس کنید. چنانچه در طول روز به میزان زیادی از مفاصل خود استفاده کنید، ممکن است درد یا تورم شدیدی را در ناحیه مفصل حس کنید.
کاهش دامنه حرکت:
سفتی مفصل موجب میشود نتوانید مانند قبل مفاصل خود را حرکت دهید.
افزایش تورم و التهاب:
مایع سینوویال وظیفه کاهش اصطکاک در مفاصل را به عهده دارد. افزایش این مایع موجب افزایش تورم و التهاب در ناحیه مفاصل میشود.
افزایش صدا حین حرکت:
ممکن است هنگام حرکت دادن مفاصل صدایی مانند کلیک یا ترک بشنوید.
سفت شدن مفاصل:
معمولاً در اول صبح یا پس از بیدار شدن ممکن است سفت شدن مفاصل را تجربه کنید.
بی ثباتی مفاصل:
در اثر آرتروز ممکن است ثبات مفاصل شما کاهش یابد. در چنین حالتی مفصل دچار قفل شدگی ناگهانی و کمانش یا بیرون زدگی میشود. به این حالت بی‌ثباتی مفاصل می‌گویند.
با تشدید بیماری آرتروز ممکن است مواردی چون خار استخوان، ضعف عضلانی و تغییر شکل مفصل را نیز تجربه کنید.
علائم خاص آرتروز دست، گردن و ستون مهره‌ها
پیشتر به ذکر علائم کلی آرتروز پرداختیم. اما آرتروز‌های شایع‌تر مثل آرتروز دست، گردن و ستون مهره‌ها، علائمی مضاعف بر آنچه گفته شد نیز دارند. برای مثال افرادی که به آرتروز دست مبتلا هستند در گرفتن و یا بلند کردن اجسام به مشکل بر می‌خوردند و در مواردشدید‌تر ممکن است توانایی انجام این کار را از دست بدهند.
علائمی چون درد در تیغه‌شانه، پایین بازو یا انگشتان، احساس سفتی و گرفتگی در گردن، ضعف عضلانی، احساس سردرد به ویژع در ناحیه پشت سر، احساس سوزن سوزن شدن یا گزگز در بازو‌ها یا پا‌ها و در موارد جدی‌تر از دست دادن کنترل روده و تعادل از جمله علائم آرتروز گردن هستند.
و همچنین علائمی چون حساسیت به لمس در مفاصل پشتی، احساس ضفف، بی‌حسی و یا سوزن سوزن شدن و گزگز در ناحیه بازو و پا و نیز کاهش دامنه حرکت از جمله علائم آرتروز ستون مهره هاست.
شاید خواندن مطالب زیر هم برای شما مفید باشد :
نشستن کودک به صورت قورباغه ای چه خطرات و عوارضی دارد؟
عوامل بروز آرتروز
چرا به آرتروز مبتلا می‌شویم؟
هفت عامل کلی برای ابتلا به آرتروز شناخته شده است. این موارد به شرح زیر است:
- ژنتیک (ژنتیک عاملی موثر در به وجو آمدن انواع آرتروز است)
- جنسیت(بیماری آرتروز در بانوان بیشتر شایع است)
- فعالیتهای سخت ( فعالیتهای سخت و مداوم و نیز نشستن به طرز نا درست موجب ابتلا به آرتروز میشود)
- اضافه وزن (اضافه وزن موجب میشود فشار بیشتری به مفاصل به ویژه مفاصل زانو وارد شود. از این رو احتمال ابتلا به آرتروز در افرادی با اضافه وزن بیشتر است)
- ورزش‌های سنگین( ورزش‌های سنگین مانند وزنه‌برداری و یا انجام ورزش‌های سخت در طولانی مدت ممکن است به مفاصل آسیب جدی برساند)
- بیماری‌های متابولیک (بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت، آسیب به مفاصل به ویژه زانو را در پی دارد)
- سن( ابتلا به آرتروز در هر سنی ممکن است اما این بیماری در افراد بالای ۶۵ سال شیوع بیشتری دارد)
آیا بیماری آرتروز خطرناک است؟ خطرات آرتروز چیست؟
در ادامه صحبت در خصوص آرتروز چیست می خواهیم به بررسی یک سوال مهم، یعنی ” آیا بیماری آرتروز خطرناک است” بپردازیم و در مورد آن نکاتی را با شما در میان بگذاریم. اگر فکر می کنید که این بیماری، خطرناک است و باعث قطع عضو می شود سخت در اشتباهید. درست است که این بیماری از جمله بیماری های پیشرونده به شمار می رود و با گذشت زمان، به قسمت های متفاوت در بدن سرایت می کند اما باید بدانید که این بیماری باعث قطع عضو نمی شود.
مهم ترین و تنها عارضه ای که این بیماری برای ما به دنبال دارد، کاهش کیفیت زندگی است. وقتی که یکی از مفاصل فرد به این عارضه دچار می شود دردی که در آن ناحیه حس می شود اجازه نمی دهد که فرد از زندگی اش به شکلی که می خواهد لذت ببرد. دور شدن از اجتماع و کاهش تحرک نیز تاثیرات خاص روحی دارند که آنها نیز از جمله خطرات این بیماری به شمار می روند. برای آنکه به این بیماری دچار نشوید بهتر است به سراغ روش های پیشگیرانه ای بروید که در ادامه بیان کرده ایم و سعی کنید تا جایی که می توانید به آنها عمل کنید.
روشهای درمان و پیشگیری از شیوع آرتروز
از آنجایی که در بیماری آرتروز، بافت مفاصل از بین می‌روند، می‌بایست دارو‌هایی مصرف شود که به تشکیل بافت مفصل کمک کند. تا به امروز دارویی برای این مشکل ساخته نشده است اما درمان‌های دیگری از جمله رژیم غذایی، جراحی و تزریق داروهای مسکن وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
تزریق کورتون و اسید هیالورونیک
کورتون و اسید هیالورونیک تنها نقش مسکن ایفا می‌کنند و هیچ نقش درمانی ندارند.
ترازبندی استخوانها
ممکن است پس از معاینات اصولی، پزشک برای شما استئوتومی یا ترازبندی استخوانها را تجویز کند. در این روش طی یک عمل جراحی تکه‌ای از استخوان برداشته یا اضافه میشود.
تعویض مفصل
در جراحی آرتروپلاستی یا تعویض مفصل، پزشک جراح سطح مفصل آسیب دیده را با قطعات فلزی یا پلاستیکی جایگزین می‌کند
درمان‌های خانگی برای بیماری آرتروز
اگرچه مواد غذایی خاصی برای درمان قطعی آرتروز وجود ندارد اما برخی رژین‌های غذایی در بهبود انواع آرتروز مؤثرند.
کاهش التهاب
برخی مواد غذایی ممکن است التهاب مفاصل را تشدید کند اما برخی دیگر در کاهش التهاب مفاصل مؤثرند. مصرف آنتی اکسیدان‌ها و ویتأمین‌های A، C و E، پیشگیری از آسیب دیدگی هرچه بیشتر را موجب میشود.
کاهش کلسترول
کلسترول خون در افراد مبتلا به آرتروز شیوع بیشتری دارد. لذا کاهش کلسترول می‌تواند علائم آرتروز را کاهش دهد.
حفظ وزن مناسب
اضافه وزن ضمن افزایش فشار به مفاصل، موجب ذخیره چربی در بدن میشود و التهاب مفاصل را افزایش می‌دهد.
تا اینجا متوجه شدیم که با حفظ وزن مناسب و نیز مصرف غذا‌هایی که به کاهش کلسترول و کاهش التهاب مفاصل کمک می‌کنند می‌توانیم علائم آرتروز را بهبود بخشیم. در ادامه به معرفی غذا‌های مناسب می‌پردازیم:
ماهی چرب
ماهی‌های چرب حاوی امگا۳ بوده و دارای خواص ضد التهابی هستند. ماهی‌های تن، سالمون، خالمخالی و ساردین از جمله ماهی‌هایی هستند که برای بهبود علائم آرتروز مناسبند.
روغن ماهی، روغن کریل، روغن بذر کتان، دانه‌های چیا، گردو و بذر کتان از جمله مواد غذایی سرشار از امگا۳ هستند و در کاهش التهاب مؤثرند.
روغن‌ها
روغن زیتون فرابکر، روغن آواکادو و گلرنگ در کاهش کلسترول مؤثرند و در بهبود علائم انواع انواع آرتروز کاربرد دارند.
لبنیات
لبنیات سرشار از کلسیم و ویتأمین D هستند و علاوه بر افزایش استحکام استخوانها، در بهبود علائم آرتروز مؤثرند.
سبزیجات برگ دار سبز
سبزیجات برگ دار سبز از جمله اسفناج، برگ چغندر، کیل و برگ‌های کولارد، سرشار از ویتأمین D و آنتی اکسیدان هستند. این مواد ضمن تقویت سیستم ایمنی برای جذب کلسیم بسیار مفیدتد.
بروکلی
بروکلی حاوی موادی به نام سولفورفان است و می‌تواند روند پیشرفت آرتروز را کند سازد.
چای سبز
چای سبز می‌تواند التهاب مفاصل را کاهش دهد و روند تخریب غصروف‌ها را کند سازد.
سیر
سیر سرشار از دی آلیل دی سولفید است و می‌تواند با آنزیم‌های مخرب غضروف مبارزه کند.
آرتروز بر سلامت عمومی بدن تاثیر ندارد؛ باور می کنید؟
با توجه به توضیحاتی که در خصوص آرتروز چیست، ارائه کردیم، آیا اعتقاد دارید که آرتروز نمی تواند سلامت عمومی بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد؟ مساله ای که به نظر غیر ممکن می رسد این است که آرتروز به صورت مستقیم، باعث کاهش کیفیت زندگی انسان و کاهش سلامت عمومی او می شود. وقتی شما احساس درد می کنید؛ وقتی مجبورید برای کاهش میزان درد، داروهای متفاوت مصرف کنید؛ وقتی داروها عوارض جانبی برای شما به همراه دارند؛ آیا باز هم می توان ادعا کرد که این بیماری هیچ تاثیری بر سلامت عموم انسان ندارد؟ اگر می خواهید بیماری های حاشیه ای ناشی از آرتروز چیست را بشناسید، ادامه را مطالعه کنید:
- یکی از بیماری هایی که به دنبال آرتروز ایجاد می شود، دیابت است. بیماری دیابت از بی تحرکی به وجود می آید. وقتی فرد به دلیل آرتروز نتواند تحرک داشته باشد، ناخواسته و ناخودآگاه شرایط را برای ابتلا به بیماری دیابت فراهم کرده است.
- بیماری قلبی: از دیگر بیماری هایی که آن نیز در اثر بی تحرکی و نداشتن فعالیت، به دلیل آرتروز، ایجاد می شود، بیماری قلبی است. کسانی که به اندازه کافی تحرک ندارند، بیش از بقیه در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند.
- شکستگی استخوان: شکستگی استخوان در کسانی که آرتروز دارند، 20 درصد بیش از سایر افراد مشاهده می شود.
جمع بندی
آسیب مفاصل موجب بروز بیماری آرتروز می شود. اگرچه تا کنکون ددمان و یا داروی خاصی برای بیماری آرتروز یافت نشده است اما با به کار گیری روش های فوق الذکر می توانید علائم آن را بهبود بخشید.
کلینیک ارتوپد فنی پایار توسط محمد کفیلی لاریمی با شماره نظام پزشکی ا-پ-۹۷۲ با تخصص ارتوزیست و پروتزیست تاسیس گردیده است. مرکز ارتوپد فنی پایار با بیش از ۲۰ سال سابقه و همکاری با ارگان های خصوصی و دولتی از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران در عرصه ساخت و طراحی انواع پروتز و ارتز با بیش از ۲۵۰۰ مراجعه کننده راضی در کشور عزیزمان ایران و کشور های حاشیه خلیج همیشه فارس مشغول فعالیت است. از جمله خدمات ارتز و پروتز کلینیک پایار که ارائه می دهد، عبارتند از : پروتز انگشت پا ، پروتز زیر زانو و روی زانو ، پروتز بالای زانو ، پروتز لگن ، پروتز مچ پا ، پروتز مچ دست ، پروتز شانه ، پروتز آرنج (زیر آرنج و روی آرنج و بالای آرنج) ، پروتز انگشت دست ، پروتز چشم ، ارتز مچ پا ، ارتز زانو ، ارتز لگن ، ارتز دست ، ارتز شانه ، ارتز آرنج ، ارتز ستون فقرات ، ارتز گردن (سر و گردن) و …
